An Mhurúch

i
a
dár an
"
bhioca
a."
"An Mhurúch."
a fiteán san.
Seadh do bhí fear bocht thall ar
na ráithíneacha fadó is má bhí im’
raibh aon tslí bheatha sa tsaoghal
aige ach bheach beith ag iascach
lé doirithe na h-aon lá agus
thagach sé ’steach
tréis a’ lae bhíoch sé a’ meacht
ó tig go tig a’ díol a
cuid eis. Ar sin a máireach
trí
bail
ar. Fiom
sé chun a chlann a bheathú. Seadh
chuai’ sé ’mach ceann dos
na laetheannta agus má chuaidh ’on
diabhal ní raibh ao’ ní’
buala leis. D’aistrig sé ó’n
mbannc san go dtí ’n
mbannc a bhí ó’n dtaobh mu’
dho agus ní raibh ao’ ní’
buala leis. Seadh b’ait lé
na croí é. N’fheadair sé
cad a dhéunfach sé as go
mór mhór bhí lá mór
trósgaig lar na máireach
ann. bfeárr leis ná ’n
saoghal
do mbeach iasg aige
i gcóir a’
lá throsgaig a bhí teacht
lar na mháireach. Seadh ombasa
féinig lig sé síos cloch róid
ar a’ tarna bannc is
chaith sé mach a dhoirithe
is má chaith ní bhfuair
sé aon phrioca. Thug sé furamúr dhá
uair a chluig ann. Seadh chuai’ sé
mach sa tríú banna bhí dtao’
mu’ do."
"Seadh," ar sisean, "mara bhfaghai’ mé ao’
ní’ sa bhannc so ’nois," ar sisean, "caithfead
cuir díom abhaile," ar sisean
Seadh ambasa féinig do thairrig
sé suas a chloch róid is
Dh’imi’ sé ’mach scaoíl sé síos
a chloch róid tharnais agus is
bhaidhtheáil sé dhairithe agus sgaoíl sé
’mach iad agus má sgaoíl ’on
diabhal prioca a bhí ’ge. Seadh
thug sé dhá uair a chluig dóibh
is mara chéile é. Bhíoch sé
síos suas leótha
"Seadh," ar sisean, "níl ao’ ghnó
anso ’gam níosa sia," ar sisean, "raghai’
mé sa chéud bhannc," ar sisean.
triallfai’ mé aríst é.
D’imi’ sé is thairrig sé
chloch róid is ráig sé go dtí ’n
chéud bhannc agus má ráig sgaoíl sé
síos a chloch roid tharnais
baidhneáil.
agus má sgaoíl sé
doirithe tharnais agus ombasa
fhéinig ní fada bhíodar thíos
aige sa n-an go n-éirig chuige
níos an marac
"Seadh ’nois a Sheáin," ars í
sin níl aon bhreac éisg
"a’ buala ’ndiu leat," ar sisean
"Níl," arsa Seán," ar sisean
"Well anois," ar sisean, "má dhineann
tú rud orm-sa," ar sisean, "bea thú
it’ duine saibir go deó ’ríst."
"Ambaiste," arsa Seán," ar sisean, "bé
go ndéunfainn dréir an
maraga déunfaimíst lé chéilig
é sin
"Well," ar sisean, "sé’n maraga
dhéunfai’ mé leat," ar sisean "nuair a
bheig do mhac críona," ar sisean "in aos
bhreith is mar chleasa droma
draoídheachta ar a’ mac críona an
Rí ná faghach sí í phósa.
gceann [go ceann] lae agus blian agus
cuireadar mar n-acht uirthe seo
’Nghean Rí na Gréige, nuair a raghach sí
go h-Éirinn a rá lé m’athar
na n-athair] nuair a bheithfaí a cuir
cúntas bladhman ná féudair sí
ao’ ní mar gheall air ach a rá
go maruíoch i gcath éinteach é
Dhineas dearúd air, thug sí
fáinn óir dho go raibh a h-ainm
sa sloinn air is í déunamh
síos ar a’ bport nuair a
tháinig a’ bád a’ triall ortha
díreach. Dubhairt sí leis é sin
a chimeád. Seadh ambasa féinig
nuair a chonnaic sé ansan
cad a bhí déunt air dh’imi’
sé as a mheabhair ní dh’fhan
ao’ mheabhair ansan aige agus bhí
é is nocht sí chuige i gcúnn uair
a chloig
"Seadh," ar sisean, "bhfuil t-aigine déunta
suas?"
"Tá," arsa Seán, ar sisean
"Seadh ’nois," ar sisean, "cuirim-se marga
ort a bheach [bheith] anso
nuair a bheith sé in aos bliain
is fiche é thúbhairt suas
dom-sa anso," ar sisean, "is nuair
a raghair abhaile ’nois," ar sisean
"beig a’ cupard lán d’airgead
ar sisean, "rt," ar seisean, "agus ní call duit
teacht ag iascach go deó
’ríst."
Seadh ombaisce féinig dubhairt sé
go raibh sé sásta léithe
dhineáil sé suas a chuid
doirithe is má ghlineáil ombasa
féinig do tháini’ sé ’steach
go dtí ’n gcludach is thairrig
sé suas a bhád is tháini’ sé
bhaile is bhí Máire roimis ansa dorus."
"Seadh Sheáin," ar sisean, "níl ao’ bhreach agat,
a chín," ar sisean.
"Níl," arsa Seán, ar sisean, "ao’ bhreac,
ar sisean, "againn.
"Go mór mhór," arsa Máire," ar sisean
"nách é ’n lá máireach lá mór
throscaig iseadh é," ar sisean, "is tá
muarán daoíne a’ fuitheamh leat," ar sisean
"go mbeach breac ur
i gcóir a’ lae máirig chuin
dínnéir aca."
"Ombaiste," arsa Seán, "níl leigheas
agam-sa air," ar sisean "Ní h-iad is
measa liom ach mé fhéin," ar sisean
Ní dhin sé aon rud ach dul
dtí ’n gcupard nuair a chuai’
sé ’steach bhí cruach mhór air
roimis anáirde ar seile a’
cupaird.
"Féuch a Mháire," ar sisean, "ca’ athá
’nois agam," ar sisean.
Seadh ní nis sé d’éinne cad
a thuit amach ná faic air.
Ombasa féinig do leathannaig fé
go láidir is bhí sé go lán-shásta
as san suas. Bhí dóthain
bíg is airgid lé fághailt aige aon
trus a raghach sé ’on chupard
bhíoch an t-áirgead roimis
gcúnaí ann. Seadh nuair a
dh’éirig a’ mac suas
dosaen blian chuir sé ar sgail
lasmui’ é sgoil mór árd é
agus má chuir thug sé chúi’ nú
sé bliana ’mu’. Seadh bhí ’n
saoghal do maith aca go raibh
a’ mac a’ déunamh isteach
thuit
ar bhliain is fiche a’ lug
ar a’ lag age Sean is
thóg sé an leabaig bhí ’n mac
age baile is é ’n árd-sglairthe
is ’n-a stapaire bhreágh fir ach
thagach an mac chuige in aghai’
’n lae is d’fhiafhruíoch sé do cad a
bhí air nú a raibh aon leigheas lé
fhághail má bhí aon dochtúir fé’n
dtúbharfaidís
spéir chuige é is túbharfaid
chuige ard dochtúir
"Ní h-aon mhaitheas é," arsa Seán.
"Tá ana orm," adeireach
Seán leis a’ mac
Tháinig a’ mac chuige ceann dos
na laetheannta.
brún
cud é ’n seo mór athá ort?"
"Nís dom anois é," ar sisean "ná céil
orm é."
"Well niúsfai’ mé dhuit é."
bhfeadaraoís cad a thug a’
saibhireas dom-sa?" ar sisean
"N’fheadar," arsan mac," ar sisean
"Well," ar sisean, "an lá dhéunach a
bhíos-sa ar a’ bhfarraige," ar sisean, "do
i
bhuail a’ murúch liom," ar sisean. "Ní
bhuail ao’ bhreac éisg liom," ar sisean "agus
dhineas marga léithe nuair a
bheithfá-sa suas in aos bliain is
fiche," ar sisean "go dtúbharfainn suas
di," ar sisean, "Sin é brún athá orm."
" ar sisean, "go mbei’ mé sgaruint
leat," ar sisean.
"Ná cuireach san ao’ cheist
ort," arsa Seán, "baileód-sa
liom as an dúthaig seo fhaid
a bhaileód-sa bhuait agus a’
bei’ mé fuacht ó’n bhfarraige
ar sisean, "ní baoghal duig fanfaig
i
a’ saibhireas agat," ar sisean
Ach ’on diabhal d’éiri’ sé
suas cómh maith is bhí sé
aon lá riamh ansan is ’on
diabhal do’n mac nár dh’imig
air is thug sé leis a
dhóthain airgid bhailibh sé leis,
"Deire fiteán í."
tosach fiteán sa
bhailibh sé leis lá breágh gréine
agus má bhailibh bhíoch sé fnacht
roimis
mbailt móra ’s é siúbhal leis is neart
aige díol as a lóisdín is é ’meacht
a’ bhfaghach sé aon obair dheas
níche'-áltha go luídhfeach sé leis ach
bhí sé lá ag dul go dtí baile
mór a bhí ó’n dtao thuaig do
mhaol-chnoc a bhí ann agus ní
raibh ao’ bhóthar ann ach chusáinín
beag caol a bhí gabháil trís a’
i mullach
gcnoc agus é náirde
a’ chnuic do chonnaic sé roimis
ansa cusán liún cúthaig agus
madar uisge agus seabhac agus iad a’
bruíonn sa g eacharann lé
chéilig táini’ eagla air is ambaiste.
nuair a chonnaic sé ’n liún agus
má tháinig do chas sé agus teic
sé bhuatha agus má seadh do
ghlaoghaig a’ liún air. Dubhairt
a’ liúnn leis teacht agus nár
bhaoghal do
"Tá seana-chuíora mharbh
"sa radarais," arsan linn," ar sisean "agus
bhuail sí linn," ar sisean, "agus teastuíonn
bhuainn," ar sisean, "í roinnt eadorainn.
ar sisean "agus tusa ’n chéud duine
bhuail linn,"
"agus tá sé cómh
maith agat," ar sisean "do dhícheall a
déunamh is í roinnt
eadorainn."
"Bin é tá eadorraibh," arsa
Shéunas.
sé."
Seadh ombasa féinig fuair sé
sgian is thug sé trí ceathrúna
dho’n liúnn di is thug sé ceathrú
eile dho’n madar uisge is
thug sé na scumhóga do ’n
seabhac.
"Tá sí roinnte go maith agat,"
arsan liún, ar sisean, "níl aon fhear
í
anso."
eile a roinnfeach cómh maith
í," ar sisean.
Seadh bhí sé bailiú bhuatha,
"Fan anois," arsa liún," ar sise, "agus buin
barra ’n erbaill dom," ar sisean, "lét
i do bhuin
sgiain. Well anois," ar sisean, "aon trus
is maith leat machnamh a bheach
bheith it’ liún," ar sisean, "cuthaig
"Bei’ tú it’ liún cúthaig," ar sisean
"agus," ar sisean, "mise ’n liún is
tréis sa doman," ar sisean, "go nglaoghann
siad a’ liún dearg orm," ar sisean
"Well," arsan seabhac, ar sisean, "a’s
rud é," ar sisean "go dtugais-se do
cll do," ar sisean, "túbharfad-sa
ubh eile dho. Thairrig cleithe
thiar ar m’erball," ar sisean.
Thairrig.
"Níl aon trus," ar sisean, "is maith
leat machnam a bheach [bheith] it’
seabhac," ar sisean, "ná bei’ tú it
seabhac ar a’ spóta agus it
fear tharnais," ar sisean "nuair a
theastóig bhuait."
"Seadh ’nois," arsan madar uisge,"
ar sisean, "l ar a’ gais, arsisean ann agus
agus tá
bheag a thúbhairt leis duit," ar sisean
sé cómh maith agam a bheach
bheith cómh maith leis a’ mbeirt
eile," ar sisean, "buin barra na
chluaise dhom," ar sisean "agus níl aon
uair is maith leat macnamh a
each it’ madar uisge," ar sisean
ná bei’ tú id’ mhadar
uisge ar a’ spóta," ar sisean "bei’
tú it fear aríst ar a
spóta," ar sisean.
Seadh ombaiste bhaochtuíodar
leis is bhaocaig sé leótha. Seadh
ní mór a bhí siubhalta ’ge do
h-áirithin nuar adubhairt sé
"bei’ ’ios agam-sa bhfuil
ao’ mhaitheach ar gcuid
"t-eanna," ar sisean.
Thairrig sé chuige cluithe an
tseabhaic ach mhachnuig sé bheach
bheith ’n-a seabhac ar a’
agus nuair a chualai’ sí an seabhac ag
úrán amu’ ar a’ gcrann
dh’oscail sé an ’neóig is
chuir sí ceann amach.
"Ó mhuise," ar sise, "a leithéid do éin," ar sise
"nár chuala riamh is tú ’n t-éun,"
ar sise, "is breághtha chuala ag úrán riamh
fós," ar sisean, "agus tá cás breágh anso
is bfeárr liom ná ’n saoghal,"
ar sisean, "go mbeithfá ’stig sa chás
agam," ar sisean, "chuin go mbeithfá
ag úran dom aon trus a
mhaith liom é," ar sisean.
Nuair a chuala sé cainnt
ansan í ’on diabhal faic a’
dhin sé ach léine do ’n
gcrann agus dul isteach sa
’neóig
agus dul isteach sa chas
chúiche
Seadh ombasa féinig is
"mar sin mar bhí bhí sé ag
crán ansan fea’ na tráthnúna
’stig sa chás di ’s chualaig an t-athair
sa mháthair is seo chúcha na
seirbhísig is ní chualadar a leithéid
dúránaí breágh éin riamh aca. Seadh
gcóir na h-oídhche ansan stad sé ag
úrán is bhuail sé cheann fé
na sgiatháin is fuair sé ábhar
bíg gan dabht chuaidh na h-éinne
chodla ansan siar a h-aon a
chlog istoídhche ’on diabhal do ná
phrioc a’ meach é na
dh’éirig is dhin sé fear do féin is
chuaidh isteach sa leabaig go
dtí ’nghean a’ Rí is má chuaidh
nuair a chonnaic sí ’n fear do
sgréuch sí is do sgréuch sí is
bhéic.
do sí is do liúig sí
"Ó thiarna," ar sisean.
d’éirig a’ t-athair is dh’éirig
a’ mháthair is dh’fhiafhruíodar
di cad a bhí uirthe. Nuair
a chualai’ sé sin a’ sgréuchaig
sa béicig í thá’s agat, an tóir a’
teacht ’on diabhal do na mhachnuig
a bheach bheith n-éun is
chuai’ sé ’steach sa chas is
bhuail a cheann fé na sgiatháin
Seo chúiche an t-athair sa
mháthair is iad a’ faire ar a chéile.
"Ó samhluíoch dom go raibh fear
sa leabaig faram," ar sisean
"Gud é’n diabhal fear a bheach ann"
"Nú níl aon fear anso," ar sisean, "ná
aon dul ar theacht isteach aige.
arsan t-athair sa mháthair," ar sisean
"Ó n’fheadar," ar sisean "bhí sé
ann."
Seadh d’imíodar bhuaithe do
áirithe agus má dh’imíodar
chuai’ sí chuin codlata tharnais.
"Ar m-anam fhéin nách fada
bhí sa n-am go spriogach fé
mo bhuacaill aríst. Machnui’
sé bheach bheith] n’ fear is bhí
seo ’steach ’on leabaig tharnais
chúiche é. Ar mh-anam már chuaidh
do sgréuch sí aríst is do sgréuch
is do liúig
Seadh. Seadh seo chúiche an
t-athair sa mháthair. D’fhiafrui’ sé
dhi cad a bhí uirthe.
"Ó gcúntais dé," ar sisean, "bhí ’n fear
aríst faram," ar sisean
"Dhere gcúntais Dé," ars iad san, "níl
a’ fear ann nú ní h-é ’n t-éun
a thiocfach amach as a’ gcas.
bhí a ceann fé na sgiathán ’us é
mion-chodla go breágh is é éisteach
leótha.
Seadh d’imíodar bhuaithe
"Seadh mhuis," ar sisean, "má sgréuchann
tú an tríú trus," ar siseadh díolfair as.
speabhraoídí nú tromluí nú rud
éinteach athá ort, ar siad san.
Seadh d’imíodar bhuaithe is
thuit sí chuin codlata tharnais is
ní fada bhí nuair a dh’éirig mo
bhuacaill amach as a’ gcás
aríst is é n’fhear seadh mar
sin mar bhí sgréuch sí is
do liúig sí is do bhéic sí aríst.
Seo chúiche an t-athair sa
mháthair is ní mór na
bhuaileadar í ach chuaidh san
isteach ’on chás tharnais
nuair a bhrath sé teacht iad
gan dabht bhuail sé cheann fé
isteach fé na sgiathán is ní
Seadh mar
lig ao’ ní’ air."
sin mar bhí. D’imíodar bhuaithe,
aríst is ní chuir sé ao’
ar
chuisteach as san amach uirthe,
lar na mháireach d’éiri’ sí
nuas is í go dúch
brónach. Seadh ombasa féinig má
bhí an méid ná borrach an
lá di do bhorrach an oídhche."
Deire fiteán a
Fanso
Seadh ombasa féinig an méid ná borrac
a’ lá dhi do bhorrach an oídhche dhi
is fé cheann trí rátha ó’n lá
san rugach leanbh óg di. Bhí
liútar eatar ansan sa chúirt
Chuaidh a’ Rí dtí ’n seanndraoí
is dh’fhiafhrui’ sé do’n seanndraoí,
nis sé sgéul di.
"N’fheadar arsan seanndraoí," ar sisean
cad a dhin é. Nú ní raibh aon
dul ’ge aon fhear teacht chúiche
Nuair a chonnaic sé ansan
a’ lúthar eatar aca dh’éiri’
sé ’mach as a’ gcas is din
sé fear do féin
"Mice ’n tí go bhfuil a’ díobháil
déunta ’gam," ar sisean, "agus má tá aon
fuipeáil tuillte ’ge tá sé tuíllte
gam," ar sisean.
"Ó," arsan Rí, ar sisean "Ní feárr
linn duine dho," ar sisean "Tán tú
do beag d’fhat," ar sisean, "i go chor
im’ shúile cínn riamh," ar sisean
Ach pósach é féin agus í féin ach
do h-áirithín is má phósach ní
nis sé ao’ ní dhóibh cad a bhí
titithe ’mach air ná ao’ ní’
ach bhí sé cimeád ó’n bhfarraige
cómh fada is dh’fhéud sé é
Ambasa féinig ansa bhí leath a’
ríocht fachta ’ge tás agat a’ ríocht ar
fad tréis báis a’ Rí. Seadh bhí
sé ’n-a dhuin-uasal breágh
ansan is é fhéin sa bhean
go maith as agus bhíodar a’
máirseáil na h-aon lá is
é fuacht ó’n bhfarraige cómh
fada is dh’fhéudfach sé é.
Seadh ombasa féinig rugach
mac eile dhóibh i gciúnn Ulian
eile. Má rugach, seadh ansan
’on diabhal go raibh sé a’
caitheamh an farraige as a’
ceann. Dar leis féinig meas sé nuair
a bhí sé cómh fada ná bhaol do
ach bhí feirm mhór aca fé mar
chuair
bheach poínnte ’n sin
thall a’ rith amach agus bóthar breágh
a’ gabháilt mór-tímcheall ar a’
bpoínnte ann gaibheach muarán
daoín-uaisle a’ féuchaint ann.
Téunamh amach lá leis, a
bhálcaereach is fada go raibhas
amu’. Ní rabhas amu’ anois,"
ar sise, "ó phósa bfeárr liom ná ’n
saoghal go mbeach cúrta tugta
timcheall agam dhineann sé ana-
mhaitheas do m’ shláinte," ar sisean, "cúrsa
thúbhairt amach."
Bhí ana-leisge air. Ní lig sé
ao’ ní air. Seadh ombasa
féinig d’imi’ sé ruthan
san agus má dh’imig nuair a
bhíodar a’ casa ’n phoínnte
díreach cé dh’éireóch chuige na
ion trágha
dar."
i
an
bail
mhurúch agus sgiob sí léithe ’mach é."
"Seadh," ar sisean, "Tán tú ’gam," ar sisean
"Dhere ombaiste féinig tháinig
scannra ansan ar a bhean
agus nocht a’ mhurich di aníos aríst
chúiche.
"Cad a thúbharfá ’nois," ar sisean, "ar
é dh’fhiscint," ar sisean, "ar bharra
mo bhaise?"
"Bhí úbhal óir aice thá’s agat
’n-a dhorn is bhí deasa ’ge.
"Túbharfai’ mé an t-úbhal
óir seo dhuit," ar sisean
"Caith amach chúgham é," ar sisean
"Caith agus bhuail sí ’náirde
ar bharra baise é agus súig sí
chúiche ’steach é bhí na
deasa ’ci is ar a línn sin
nuair a bhí sé súite ’steach
’on diabhal di nár shúig
amach í fhéin agus a’ bheirt
leanbh. Ach bhí fimig ansan,
Ghóilín lé árthach 'janies'.
is gus
ánn.
sán."
sin," ar sisean
Bhí bladhman amu’ ar a’ bpoínnte seo
éinne
iargúltha agus lá breágh ’ge éinne bh’eadh é
cómh breágh is tháinig riamh as a’
spéir agus chonnaic sé an t-árthach
chuige.
"Seadh," ar sisean leis fhéinig, tá 'channce
anois agam mé thógaint as an
áit seo," ar sisean.
"Pé liobar cusóige bhí air.
Bhuin sé slapar as chrann a bhí
ann a’ seo ’mach é
cómh fada is dh’fhéud sé ar
a’ bpoínnte agus chuir sé anáirde
ar barra ’n tslapair an
seana-hobar cusóige is bhí sé
sall sa ’nall léithe agus díreach
ar línn an t-árthach a ghabháilt
tharais, bhí captaen amu’ chuin
tosaig is é féuchaint isteach
"Ní
breágh leat," ar sisean, "nár mar sin" ar sisean
"tá do saoghal á chaitheamh agat,"
ar sise, "agus," ar sisean, "chirte dhuit," ar sisean, "a
bheach socair síos duit fhéin
ná bhean bheith a’ meacht mar
sin. Ní fláir nú is friste duit
bean a dh’fhághailt," ar sisean, "ná rabhais
riamh pósta," ar sisean
"Do bhíos," ar sisean, "pósta leis," ar sisean
"Cad imig ort," ar sisean, "do bhfuileann
tú ’meacht mar sin?"
"Nis sé dho’n seanduine tríd agus
tríd dtuigeas tú, "cad a dh’imig air.
ó thúis deire
"N’fheadar arsa finn.
dul,"
bhfuil aon leigeas," ar sise, "ar iad san
a thúbhairt tharnais," ar sisean
"Tá," arsan seanduine," ar sisean
leigheas maith ortha. Tá liún
sa domhan toir," ar sisean, "sa choíll
dear," ar sisean, "agus sé’n liúnn é.
geall leis is tréise sa domhann,"
"Níl aon liún sa domhan a mharóch a
sin," ar sisean, "ach a liún eile, liún dear
ar sisean, "ó’n gcoíll dubh. Well," ar sisean, "nuair
a raghach an dá liún san lé chéilig.
ar sisean, "do maróch an liún dubh," ar sisean
an liún dearg d’éireóch ansan," ar sisean
lasa thiar as thúin an liún dearg
ar sisean "agus d’éireóch a’ laca san as
chiúnn daghagán na farraige," ar sisean, "agus
"níl aon éun sa domhan a bhéurfach
uirthe sin ach seabhac na Faille
Fuaire," ar sisean "ansan," ar sisean, "nuair
a bhéurfach ana’ seabhac uirthe
sin caithfeach sí ubh bhuaithe," ar sisean
"is thuitfeach an t-ubh san síos
i bpoll daghagán na farraige," ar sisean
"Well ansan," ar sisean, "níl aon Madar
Uisge sa domhan a thúbharfach leis é
sin ach Madar Uisge ’n Phoíll
laithne," ar seisean, "agus dá mbeach a’
t-ubh san agat ansan," ar sisean.
thagann sí sin na h-aon
mhaidean lae bheathair," ar sisean, "in a
leithéid seo dh’áit díreach ar a’
sé chlog ar maidin bíonn
sí a cíora cínn," ar sisean, "agus nuair
a bhíonn a’ grian ag éiriú,"
ar sisean, "a dtiocfá ansan," ar sisean
’dir
í sa ghrian," ar sisean, "ná cídhfeach sí
sú," ar sisean "agus í bhuala leis an ubh
san sa bhall amhair," ar sisean, "
’n-a chínn clé," ar sisean, "do marófá
í," ar sisean, "is d’imeóch a’ draoídheacht
di is thiocfach do bhean is
do chlann agus a’ méid athá
tugtha ’ci riamh léithe, tiocfaidís
'hack' tharnais chúghat."
Tháinig oiread bó chroí dho."
"Seadh mhuise lé cúnamh Dé," ar sisean
ní bhéurfaig a’ mhaidean orm-
sa," ar sisean, "nú túbharfai’ mé féi.
"Nú ní tusa dhéunfaig é
arsan fear eile," ar sisean
"Ná bac san," ar sisean.
D’imi’ sé air. Nuair a dh’éiri’ sé ar
maidin ansan nig sé lá is aghaig.
dh’iarr sé cabhair is trócaire ar
dhia Seo leis agus ní mór a shiúbhal sé
thairrig sé chuige a chleithe an tseabhaic
"Is má thairrig machnui’ sé
bheach [bheith ’n-a sheabhac. Seo
leis ansa n-aer is leath sé dhá
sgiathán is ní dhin sé stuir na
stair go gcuai’ sé ’on domhan
thoir go dtí ’n gcoíll dearg a bhí
ann. Túirlic sé ansan in imeal
na coille is má thúirlic dhin sé
sé fear tharnais do féinig ansan
Tháini’ sé ansan is fuair sé barra
eirbaill an liúin ach mhachnui’ sé
bheach [bheith ’n-a liún agus má
machnuig bhí sé ’n-a liún ar
a’ spóta thiarna is é ’n-a
seibineach mhór láidir.
éirí
fiteán sa."
ceann.
seibineach mór láidir seadh do bhéic sé
is do lig sé. Nuair a chualaig
a’ liún dearg é sábhala Dia sinn
sé ’mach é. Seo béicig iad
is seo ’n dá liúnn a’ béicig. ba
chú-chlos ar fuaid a’ domhain iad
agus bhíodar araon a’ déunamh fé
chéilig sábhála Dia sin
dhineadar fé chéile an dá liún
agus chídhfá-sa na cruínn á
leaga ’ca is iad a’ bruíonn
sa ’g eacharan a’ reaba agus na
h-aon mháth-bhéic aca ba gheall
lé tóireacha
iad agus chritheadar
a’ talamh mór-tímcheall ortha
féinig agus déunamh siar ar a’
dtráthnúna ’on diabhal do’n
liún dubh
an mharaibh an
lún dearg ar a línn sin
d’éirig lacha thiar as. Well
ansan chaith sé fear a
déunam do féinig is chaith
sé ansan a’ chléithe tharrac amach
is machnamh a bheach [bheith ’n-a
seabhac is ’on diabhal do’n lacha
ná raibh ’mithe tamall ó bhaile
roimis ach ní bhfada ’n mhaoíll
air teacht suas léithe is nuair
a tháini’ sé suas léithe chaith
sí sin a’ t-ubh [bhuaithe. Thuit a’
t-ubh síos ’on bhfarraige. Chaith
sé túirlicint ar a’ dtalamh
ansan agus fear a dhéunamh do
féinig agus teacht ansan agus barra chluaise
tharrac amach an mhadar uisge
bheas.
is machnamh a bheith uisge agus ní
thúisge sin ná bhí sé ’n-a madar
Uisge agus seo ’mach sa tsnámh é
agus thóg sé tamall bhuaig seara
bhfuair sé ’n t-ubh. Thug sé
leis a’ t-ubh is tháini’ sé
i dtír dhin sé fear do féin
ansan aríst is má dhin
d’imi’ sé ansan. Tháini’ sé ansan
is dhin sé seabhac do féin tharnais
agus bhailibh sé leis agus díreach bhí
maidean lae bhealtaine a’
déunamh air lar na mháireach.
Chaith sé ’meacht ansan
go dtí ríocht na Charraige
sleamhaine an áit go raibh
a Murúc so a’ cíora cínn
ar maidin agus ambasa féinig do
tháini’ sé ’dir í sa ghrian
bhí sé ann seara
dtáini’ sí ’steach chonnaic sé
gabháilt isteach go maith í agus
má chonnaic n’ fheaca sí é
Chaith sé é féin siar sa
chéudach is chuai’ sí ’náirde
ar leac bhreágh sleamhain a
bhí ann agus nuair a bhí
’n grian ag éiriú ansan.
bhí sí sin a chíora cínn is
í nochtuithe agus bhí sé
dideam lé ’sa dideam léi
agus thug sé fé ndeara ’n ball amhair
Thóg sé ansan an t-ubh agus bhuail sé
steach sa bhall amhair í agus do
leag sé í agus do mharaibh sé í.
thuit a’ t-anam ansan aiste agus
ambaiste fé cheann tamaill comair
sé an fharraige tríomú agus bhí sé
féuchaint amach agus fé cheann stáir
aimsire chonnaic sé bean is
fear a’ teacht agus ombaiste féinig bhí
duine ar nduine a’ teacht is
n’fheaca sé bhean féin a’ teacht
in aochor bhfada leis ansan é.
D’imi’ sé síos dtí duine is cheistig
sé é raibh a thuille teacht. Ó
dúbhradar go raibh na sluaithe
teacht anois ach fé cheann
stáir chonnaic sé bhean a
sin,
teacht sa beirt leanuí ’ci.
n-a gcoinne. Thug sé ar lámh
uirthe. Seadh má rug thug sé
leis iad is chuai’ sé dtí
"n’fheadar
athair a chéile tharnais. a’
chúile
t-athair a cad a bhí
mithe ortha. Cheap sé go
b’ann a bhíodar báite
nú rud éinteach. Nis sé
sgéul dóibh tríd is tríd
"Nois," ar sisean, "ní baoghal dom a’
Murúch go deó ’ríst. Tá sí
i
marbh," ar sisean "Ní baoghal dom.
ar sisean, "ní baoghal dom go deó
’ríst anois."
Seadh tháini’ sé ansan
dtiana láitíneacha agus mhair athair
agus má mair dubhairt sé
lé n-athair anois gan aon
triobalóid a bheach [bheith ar
"mar gheall ar fhéin go
raibh sé féin alright go
ráil a’ mharc marbh
aige.
"Ní chás duit dul ag iascach
anois aríst má theastuíonn
ar a’ bpoínnte iargúltha agus gloinní ’ge."
"Seadh" arsa captaen leis a’ 'mate'
a bhí tamall bhuaig, "cím fear
ansan istig," ar sisean, "is tá sé a’
chuir an-úntais orm," ar sisean, "duin
bheach [bheith ’n-a bheathaig in aochor
ansa phoínnte sin. Sin é an poínnte is
iargúltha sa domhan," arsan captaen
leis a’ 'mate'.
"Sé," arsan 'mate'," ar sisean, "Is tá
istig
duine istig ansan," ar sisean, "is níl aon
áitreabh i ngioracht seacht míle
dho’n áit sin. Níl sa phoínnte
sin ach ainmhithe fiaine ar
fad," ar sisean "agus is mór an obair,"
ar sisean, "a rá go bhfuil aon duine
’n-a bheathaig ann agus tá chusóg
anáirde ar bharra sliopair
slapair] aige sé a’
déunamh cúrthaí," ar sisean, "é
thógaint,"
fhearra dhúinn é thógaint," ar sise