Iain Mac an Iasgair

Informant : D.A. Johnson, Aird Mhór, South Uist.SA 1972/41 BCollector : D.A. MacDonaldIain mac an IasgairWell, chuala mise mar a bha siodach ann, ma tha,fear agus bha ... bha e pòsda, agus cha robhduine teaghlaich aige. Agus 's e an cosnadh abh' aige, 's ann ag iasgach a bhiodh e, agus bhiodhe 'creic an éisg nuair a thigeadh e ris a ... muinntir'n àite a bha timchioll air.Ach co-dhiubh seoach dh'fhàs an t-iasgach uamhasachgann air, agus cha robh e 'dèanamh móran sam bith.Agus an latha bh' ann a sheoach bha e air falbhco-dhiubh, agus shiùbhail e chuile h-iola a b' àbhaistdha bhith 'faighinn rud ann, agus cha robh e'faighinn sìon. Agus am beul na h-oidhcheadh aseoach an uair a bha e a' tarruing an duirgh 's e'dol a dh'fhalbh dhachaidh dh'fhairich e plumbaig deireadh na geòla. Agus thug e sùil 's bhamaighdean-mhara ann a shin."Chan eil thu," ars ise, "a' faighinn an éisg idir," ars ise."O chan eil," ars esan, "gu dearbh," ars esan."Chan eil mi 'ga fhaighinn o chionn treise cuideachd.""'N dà," ars ise, "ma bheir thu dhomhsa," ars ise, "anrud a dh'iarras mi ort," ars ise, "gheibh thuan t-iasg ann a sheo cho pailt 's a fhuair thuriamh," ars ise."O ma dh'fhaoidt'," ars an duine, ars esan, "nacheil sin agamsa dhut," ars esan."Chan eil," ars ise, "e agad dhomhs idir," ars ise,"ach bidh e agad," ars ise, "ma nì thu mar adh'iarras mis' ort," ars ise. Agus ..."Dé," ars esan, "dé," ars esan, "tha sin?""Tha," ars ise, "do cheud mac.""O faodaidh mi sin," ars am bodach, ars esan, "athoirt dhut," ars esan. "Cha bhi ... cha bhi macagamsa gu bràth," ars esan.ars ise"Well," ars ise, "dèan thusa" ᚳ "mar a dh'iarras miseort," ars ise, "agus bidh mac agad gun teagamh,"ars ise. "Cuir a mach an dorgh," ars ise, "agus," ars ise,a' cheud bheothach a mharbhas tu," ars ise, "cuir ...cum air leth e," ars ise. "Na toir a dhuine sambith e," ars ise, "agus," ars ise, "nuair a théid thudhachaidh leis," ars ise, "cum air leth e," ars ise,"agus cum ... bheir thu dhan bhean e," ars ise,"agus e fhéin agus an grùthan," ars ise, "òrddhen ghrùthan agus òrd dhen ... dhen bhodach,"ars ise, "ma seach," ars ise, "agus na gabh fhéingreim dheth," ars ise.Well ... "agus bidh mac agaibh gun teagamh,"ars ise.Well, 's ann mar seoach a bha. Chaidh i fodha.Chuir esan a mach an dorgh agus fhuair e cnapachde bhodach math a sin, agus dh'fhalbh e agus ruge air nuair a thug e bhàrr an duirgh e, aguschaith e suas a thoiseach na geòladh e. Agusthòisich e ri iasgach, agus bha taosg aige 's a'gheòla de dh'iasg mun d'fhalbh e, agus bha ia's an dorchadas.Agus nuair a rànaig e tìr a seoach bha nadaoine 'ga fheitheamh airson an éisg. Chado rinn iad ach a' gheòla 's a chuile sìon a bh'ann a shlaodadh gu tìr, agus thòisicheadhri toirt air falbh an éisg, agus cha d'fhuairam bodach a shàbhaladh ach beothach no dhà,agus a' cheud bheothach a sh... a fhuair ean déidh dhi-se falbh dhol ... falbh.Well, dh'fhalbh e dhachaidh co-dhiubh, agusdh'innis e dha 'bhean ... 'bhean mar a bha, aguschuireadh air dòigh am beothach a bha seoach aguschuireadh air leth e, agus e fhéin 's an grùthan.Agus bhithte nist, bhithte 'cur ... 'dèanamh òbhdhan bhodach agus òb dhen ghrùthan agus bhithte'ga bhruich agus cha robh 'ga ghabhail ach ise.Ach co-dhiubh seoach bha am bodach, bhiodh e'g iasgach a chuile latha 's bha e 'faighinn dedh'iasg mar a thogradh e. Gu dé rinn a' bheanaige seoach 's i air fàs sean ach fàs trom.Agus a seoach gus an tànaig an t-àm agus rugadh leanabh gille. Agus bha aigenist ri thoirt dhì nuair bhiodh e cóig bliadhn'deug a dh'aois. Bha aige ri thoirt a mach a'sa' gheòlaidh 's a thoirt dhi-se.Well, co-dhiubh seoach bha ... thog ... bha measair a' ghille ceart gu leòr, agus bhathar 'gathogail, agus dh'fhàs e seoach suas, agus ...ors mu dheireadh gu tànaig àm sgoileadh.Ach co-dhiubh seoach, bha e 'dol dhan sgoil,agus nuair a bha e suas mu thrì bliadhn' deuga sineach, cha robh feasgar a thigeadh edhachaidh nach biodh 'athair 's a mhàthaira' caoineadh. Agus bha e 'cur neònachasuamhasach air dé bha 'toirt orra bhithcaoineadh.Ach co-dhiubh seoach, feasgar ... feasgar abh' ann a sheoach, 's bha e nuair sin 'teannadhair ... mu na ceithir bliadhn' deug, dh'fh... thuirt eriutha, "Gu dé," ars esan, "tha 'toirt oirbh," orsesan,bhith 'caoineadh," ars esan, "a leithid seo adh'ùine," ars esan, "a chuile h-oidhcheadh,"ars esan, "nuair théid mise dhachaidh?An e," ars esan, "a chionn 's g' eil mise d...dachaidh," ars esan, "tha 'toirt oirbh a bhith'caoineadh?""O chan e," ars a mhàthair, ars ise."D' eile nist," ars esan, "tha 'toirt oirbh a bhith'caoineadh ? Bha sibh an toiseach math gu leòr,""Cha robh ...ars esan. ᚳ Bha sibh glé chaoimhneil," ars esan,"nuair a thiginn-sa dhachaidh," ars esan,"'s tha sibh an diugh," ars esan, "chan eilsibh ach a' caoineadh a chuile feasgar athig mi dhachaidh."Well, dh'innis a mhàthair dha seoach mara bha."O seadh," ars esan. "Ma tha," ars esan, "nuairbhios mise cóig bliadhn' deug," ars esan, "bidhmi 'fàgail an àite tha seo," ars esan, "co-dhiubh,"Agus bha iad a nist a' dol air aghaidh gus a robhnae ᚳ cóig bliadhn' deug, agus nuair a rànaig eseoach na cóig bliadhn' deug 's a bha e clìorasan sgoil – Fhuair e mach ás an sgoil aigceithircóig bliadhn' deug, ach bha e cóig bliadhn'deug co-dhiubh – thuirt e riutha iad rudfhaighinn deiseil dha-san agus gu robh e'dol a dh'fhalbh am màireach, agus gumbiodh e 'fàgail an àite bha seo.Well, 's ann mar seoach a bha. Fhuaireadhdeiseil, chuireadh air dòigh gnothaicheandha 's dh'fhalbh e.Bha e nist a' falbh fad an latha, 's charobh fhios aige có an taobh a bheireadh eaghaidh. Ach co-dhiubh air ... air treis anlatha seoach, suas gu meadhon latha sineach,chuala e bhith 'g éigheach as a dheoghaidh,"Iain 'ic an Iasgair, till 's dèan ceart."Agus thug e sùil as a dheoghaidh 's bhaleomhann ann a shin agus ... agus calmanagus rodan, agus iad air a dhol far a chéilemu dheidhinn sìol a bh' air a' chnoc, sìleanansìl a bh' air a' chnoc."Siuthad," ars an leomhann, ars ise, "thig,"ars ise, "agus dèan ceart dhuinne," ars ise, "có ...có a gheibh seo," ars ise.Agus thànaig Iain a nall – 'S e Iain a bh' aira' ghille – thànaig Iain a nall agus"'N dà, gu dearbh fhéine," ars esan, "tha mi-fhìna' smaointinn," ars esan, "do leithid fhéin abheothach," ars esan, "'s iomadh," ars esan,"creutair a th' agad air feadh na coilleadh asin," ars esan, "air feadh a' mhonaidh a sin,"ars esan, "a dh'fhaodadh tu," ars esan,"biadh a dhèanamh air," ars esan, "asiùnais na dhà no trì shìleanan sìl tha sin,"ars esan. "Agus thusa, a rodain mhóir, ghlaiscuideachd," ars esan, "'s iomadh cruachmhór mhath arbhair," ars esan, "agus ... thaair feadh an àite," ars esan, "a gheibh thudo leòr innte," ars esan, "as iùnais," ars esan,"an sìol sin," ars esan. "Ach an calman bochd,"ars esan, "chan eil aige," ars esan, "ach mar achruinnicheas e ann a shin. Agus," ars esan,"tha e co... tha e colach gur e air a chura mach dha co-dhiubh, ge brith cà laigh e,gum bi sìleanan sìl 'ga fheitheamh. Agus,"ars esan, "'s ann dhan chalman," ars esan,a bheir mise an sìol," ars esan."'N dà, beannachd dhutsa," ars an calman, arsesan, "agus chan eil uair," ars esan, "asmaoinicheas thuca bhith 'nad chalman," arsesan, "nach bi thu ann," ars esan."'N dà," ars an leomhann, ars ise, "ged thaseomise robach, glas," ars ise, "bha ... chan eilars ise,uair," ars ise, "a smaoinicheas e," ᚳ "bhith 'naleomhann," ars ise, "nach bi e ann cuideachd,"ars ise."'N dà," ars an rodan, ars esan, "mar a rinnsibh cho math dha uileag," ars esan,"carson nach faod mise a dhèanamh aleithid eile dhèanamh dha," ars esan."Chan eil uair a smaoinicheas e," ars esan,"agus faodaidh mi deagh fheum adhèanamh dha," ars esan; "Chan nuair asmaoinicheas e bhith 'na rodan," ars esan,"nach bi e ann."Agus dh'fhalbh Iain agus dh'fhàg e slànaca, agus chum e roimhe. Well, smaoiniche aige fhéin a seoach gu feuchadh e feuch arobh na briathran aca ceart, agus dh'òrdaiche e fhéin a bhith 'na rodan. Och, bha e sina's a' mhionaid. Bha e 'na leomhann air anaon dòigh.Ach co-dhiubh bha e 'dol air aghaidh mar sin's cha bhiodh e fada 'dèanamh astar a nist.Ach co-dhiubh seoach, b' shuarach an ùine bhae 'dol air aghaidh as a dheoghaidh sineach nuaira chuala dh'fhairich e an ath eubh as a dheoghaidh,"Iain 'ic an Iasgair, till 's dèan ceart."Agus thug e sùil agus bha e dol seachad –Bha locha faisg air, agus bha ... aig an lochann a shineach bha breac ann, agus bhabiast-dhubh ann agus seobhag, agus iadag obair air a dhol far a chéile mu dhéidhinnboiteig. Agus dh'eubh a seoach a' bhiast-dhubh dha e a thighinn agus ceart adhèanamh feuch có aige bhiodh seo.Agus thànaig Iain a nall far a robh iad.Agus ... "'N dà gu dearbh fhéin," ars esan,"tha mi fhìn a' smaointinn," ars esan, "doleithid fhéin," ars esan, "a' bheist-dhuibh."ars esan, "'S iomadh," ars esan, "iasg a th' agadair feadh na fairge," ars esan, "agus ann aniomadach àite," ars esan, "ann an lochanancuideachd," ars esan, "a dh'fhaodadh tu,"ars esan, "biadh a dhèanamh dheth," ars esan,"as iùnais," ars esan, "a' feitheamh na h-aonbhoiteig tha siod. Agus c... thusa cuideachda sheobhaig ghlais," ars esan, "tha eunlaith guleòr air feadh na h-iarmailt agad," ars esan,"a dh'fhaodadh tu," ars esan, "biadh a dheanamhdheth," ars esan. "Ach am breac bochd," ars esan,"chan eil aige," ars esan, "a's an locha seo,"ars esan, "ach ma laigheas cuileag," ars esan,"air an uisge," ars esan, "neo ma thuiteas boiteagri bruaich an locha," ars esan. "Sin," ars esan,"an t-... an t-seans a th' aige air a bhiadhfhaighinn. Agus," ars esan, "'s e mo bheachd,"ars esanars esan, "'s ann dhan bhreac," ᚳ "a bheirmise e.""'N dà, beannachd dhut-se," ars am breac, arsesan, "agus chan eil uair," ors esan, "asmaoinicheas tusa a bhith 'nad bhreac," ars esan,"nach bi thu ann.""'N dà," ars a' bhiast-dhubh," ars ise, "ge nachd'fhuair sinne dad a lì," ars ise, "chaneil ... faodaidh sinn deagh fheum a dhèanamhdha fhathast," ars ise. "Chan eil uair asmaoinicheas e bhith na bhiast-dhubh," arsise, "nach bi e ann.""'N dà," ars an seobhag, ars esan, "faodaidhmise feum a dhèanamh dha cuideachd," ars ise,"agus," ars esan, "ma rinn sibh-péin cho mathris," ars esan, "carson nach dèan mise ris e,"ars esan. "Chan eil uair a smaoinicheas ebhith 'na sheobhag," ars esan, "nach bi e ann."Well, 's ann mar seoach a bha. Dh'fhàg Iainslàn aca, 's dh'fhàg e 'bhoiteag aig a' bhreacagus ... Bha a nist a' cumail roimhe, agussmaointich e seo aige fhéin, agus air a .. na ...dh'fheuch e bhith 'na sheobhag, agus bha e'na sheobhag 's a' mhionaid a seo. Agus bhae 'g ràdh ris fhéin a nist, "Well, cha bhi mifada a nist air an astar 'toirt a mach àitea chor-eigin,."Agus chum e nuair sin treis a' falbh 'nasheobhag 's treis 'na chalman, 's treis bhiodhe ruith creutair 'na leomhann, a' cur a'chuthaich orra, agus e 'dèanamh spòrs dhafhéin. Agus chunnaic e seoach 'm bailemór a bha seoach roimhe; agus rinn e dìreachair a' bhaile, agus mun tànaig e chon a' bhaile idirthànaig e nuas 's chaidh e 'na riochd fhéin.Agus ... Chunnaic e taigh ann a shineach annan iomall a' bhaile, car de bhothan beag leis fhéin,agus thuirt e 'na inntinn fhéin gu rachadh echon an taighe bha seo. Agus chaidh e chonan taighe, agus bhuail e an dorus, agusthànaig leth-sheann duine sineach a nuas adh'fhosgladh an doruis dha. Agus dh'fhoighneachdIain dheth am faigheadh e cuid na h-oidhcheaige, agus thuirt am bodach gu faigheadh,nach robh aige-san ach e fhéin, ach e athighinn a staigh agus gu faigheadh e anseòrsa bh' aige fhéin agus gu faigheadh e àite-cadail, agus ... gu faiceadh e gu dédhèanadh e.Agus thànaig iad a staigh co-dhiubh, agusrinn am bodach ... 's fhuair e biadh, agusnuair a fhuair iaid am biadh a seo, fhuairiad seachad e, thuirt Iain ris gur e strainnseara bh' ann dhan a bh' ann-san dhan àitean bha seoach."O tha mi 'faicinn sin," ars am bodach, "gur ah-e," ars esan. "Ach 's e mise," ars esan,"mucair," ars esan, "a th' aig an rìgh," ars esan."a's an àite tha seo," ars esan. "'S mi," ars esan,"tha 'sealltainn as deoghaidh nam mucan," ars esan."O seadh," ars Iain. "Tha," ars esan, "rìgh ann?""Tha," ars esan, "rìgh ann ann a sheo," ars esan."Bheil teaghlach ann?" ars Iain."Chan eil ann," ars esan, "ach aon nighean, aigars esanan rìgh," ᚳ "ach aon nighean," ars esan, "agus e fhéin. a bhean,"Agus ... Co-dhiubh seoach chaidh iad a chadal.Fhuair iad ... Fhuair e leaba 's chaidh echadal. Làirne-mhàireach dh'éirich e, agusthuirt am mucair ris, "'N dà," ars esan, "anann," ars esan, "a' coimhead airson obair a thathu?""O 's ann," ars Iain. "'S ann ... Sin dùil abh' agam co-dhiubh."'N dà," ars esan, "chan eil sìon as fheàrr dhut,"ars esan, "ach fuireach còmh rium fhìn," ars esan."Tha mise," ars esan, "air fàs sean a nist," ars esan,"agus tha ... tha an gnothach a' fàs trom orm;"ars esan, "a bhith 'biadhadh nam muc," arsesan. "Agus nam fanadh tu còmh rium fhìn"ars esan, "ors gu toireadh tu hand dhomh,"ars esan, "airson leth-uair.""O," ars Iain, "fanaidh mise," ars esan, "treisco-dhiubh gus an dèan mi mo shùil a's anàite," ars esan. "Fànaidh mise còmhla ruibhgun teagamh."Agus 's ann mar seoach a bha co-dhiubhDh'fhan e còmh ris a' mhucair. Agus bha ...Chaidh iad chon na mucan làirne-mhàireach,agus mach bhuaithe sin cha ruigeadh aleas am mucair falbh idir. Dhèanadh Iaine fhéin an gnothach airson na bha ri dhèanamhriutha, airson am biadh a chur air dòigh 'sa ghlanadh.Agus o cha d'fhuair am mucair a leithid adhuine riamh.Ach an latha a bha e seoach, chunnaice co-dhiubh nighean an rìgh bhuaithe.Agus an oidhche sin co-dhiubh, nuair a chaidham mucair a chadal 's a chaidh iad achadal le chéile co-dhiubh, dh'éirich esan,agus dh'fhalbh e. Dh'fhalbh e 'na sheobhag,agus rànaig e pàilios an rìgh agus laighe air ... air a chan a bh' ann, agussiod sìos 'na rodan a bha e, agusrànaig e an rùm a's a robh ise. Agus bhaise 's an leabaidh, agus dh'fhalbh eagus leum e 'na dhuine an uair sin,agus chaidh e null agus chuir e 'làmhair ... air an aodach air an leabaidh, 'sò leig ise sgiamh aisde, 's leig i sgreuchan's leig i sgiamhail.Có thànaig a nuas ach an rìgh 's ..."Dé," ars an rìgh, ars esan, "tha ceàrr mar seo?""O," ars ise, "tha cuid-eigin 's an rùm," ars ise.ars ise"Dh'fhairich mi," ars ise, "an duine," ᚳ "a' cur a làmh,"ars ise, "air ... air an aodach air m' uachdar," ars ise.Agus thòisich siubhal. Thànaig ... Thionndaidha' phailios suas 's thòisich siubhal thall 'sthòisich siubhal a bhos. Thug esan an similearair cho luath 's a rinn e riamh 'na rodan.Agus shiubhladh gach àite, agus cha robh ... chad'fhuaireadh sìon."O," ars esan, "ge brith gu dé rud a th' ort," arsan rìgh, ars esan, "chan eil e ann ... 'S e ...Feumaidh gur e aisling a chunna tu," ars esan."O chan e aisling idir," ars ise. "Bha mi 'namdhùsgadh glan," ars ise, "nuair a chunna mie 's a dh'fhairich mi e 'cur a làimh airan aodaich," ars ise.Agus "Ma tha," ars an rìgh, "chan eil duineseo," ars esan, "ri fhaicinn an àite sam bith,"ars esan. "Agus caidil," ars esan, "agus leig le...leig le daoine cadal."Well, dh'fhalbh iad co-dhiubh 's dh'fhàgiad ann i. Agus ... cha robh i sìon ach air ...Cha do thàr i a's an leaba co-dhiubh nuaira thànaig Iain a mach as an t-similear,agus chaidh e 'na dhuine, agus chaidh enull agus chuir e 'làmh air an aodach.Agus ma bha sgiamhail ann reimhe 's ann abha sgiamhail an dràsda. Agus thànaig anrìgh a nuas a rithist agus na daoine, agusthòisich siubhal agus ..."Leabhara," ars an rìgh, ars esan, nuair ashiubhail iad 's nach d'fhuair iad sìon,"Ma chluinneas mi rithist biog a' tighinn ásdo bheul," ars esan, "gabhaidh mi dhut le cuipnan con. Chan eil ann," ars esan, "ach rud thathu 'toirt a' bharail ort fhéin.""O chan e.""O 's e," ars an rìgh. "Cha dèan e angnothach," ars esan.Well, dh'fhalbh an rìgh co-dhiubh 'sthug e na fàithntean sin oirre se co-dhiubhnach robh an còrr ri chluinntean bhuaipe.chaidh e ...Agus dh'fhalbh e, agus ᚳ chaidh iad a chadal.naAgus cha robh e sìon ach air fhàlachadh a's anleapa co-dhiubh nuair thànaig esan a mach arithist as an t-similear, agus chaidh e 'nadhuine, agus chaidh e null chon na leapaagus chuir e 'làmh air an aodach, agus"O," ars ise, "chan eil reusan sam bith a bhithriut. Feumaidh gur e duine a th' unnad," ars ise,"ge brith," ars ise, "có ás a thàna tu," ars ise, "nogu dé mar a tha thu, dé mar a tha thu 'faighinna seo," ars ise. "Agus"O 's e," ars esan, "duine a th' unnam ceart gu leòr."Agus bha e nist an oidhche sin còmh ri nigheanan rìgh. Agus co-dhiubh seo, a's a' mhaduinnnuair a bha e 'falbh, thug i dha briogais bhàn,agus thuirt i ris, "Chan eil a nist," ars ise "a leithid,"ars ise, "a's an àite," ars ise, "a bhriogaisean," ars ise,thuirt i"ach té eile," ᚳ "a th' aig m' athair dhiubh," ars ise.Agus dh'fhalbh co-dhiubh esan, agus a' bhriogaisaige. Rànaig e 's chaidh e dhan leabaidh.Thug e an leaba air an taigh a' mhucair, 's dh'éireadhéirich e 's a' mhaduinn. Agus nuair a dh'éiricham mucair bha a' bhraiceis aige-san deiseil's a chuile sìon 's ... Chaidh e null gu baga abh' aige sineach 's bha ... chuir e 'bhriogaisa's a' bhaga, agus thòisich e air rùileach a'bhaga agus thug e mach a' bhriogais 's chuir eair rud."A bhiadh 's aodach!" ars am mucair, ars esan,"có as ... cà d'fhuair thu 'bhriogais?" ars esan."Dé bhriogais?" arsa ... Iain.ars esanA' bhriogais sin," ᚳ "tha thu air a chur ...""Hod, a Dhia!" ars Iain, "tha gu leòr againne dhent-seòrs ud.' Ma bhios tusa," ars esan, "an àiteas an tàna mise," ars esan, "gheibh ..."Dhia,Agus ... "A ᚳ bhiadh 's aodach, nach toireadhtusa dhomhs i!" ars esan."Dearbha fhéine bheir," ars Iain. "Seo dhut i."Thugadh dhan mhucair a' bhriogais.Ach co-dhiubh chuir am mucair air a' bhriogais.Agus mar a bha ... ghabh e gach cuairt ... ghabhe cuairt bha ... Chunnaic nighean an rìghagus a' bhriogais a thug i dhan fhear eilebur ... air a' mhucair.Agus co-dhiubh seoach an oidhche sin dh'fhalbhe rithist, agus chaidh e choimhead airnighean an rìgh. Agus cha robh sgeul airna sgreadan an oidhche sin ann. Agus ..."A Dhia," ars ise, "'n e bhriogais thug mise dhut-saraoir," ars ise, "chunna mi," ars ise, "air a'mhucair an diugh?""Chan i," ars esan. "Chan e bhriogais thug thudhomhsa raoir a chunna tu air a' mhucair,"ars esan. "Tha gu leòr againne," ars esan, "dhent-seòrs ud," ars esan. Agus ...Ach co-dhiubh seoach nuair a bha e 'falbh 's a'mhaduinn thug e dhi ... dha an t-seacaid aige,agus thug e leis an t-seacaid agus chaidhe dhachaidh, agus chuireadh a's a' bhaga i.Agus nuair a bha ... nuair a dh'éirich ammucair bha a' bhraiceis aige deiseil, agusnuair a ghabh iad am braiceis a seo thòisichIain air feuchainn a's a' bhaga, 's thugadha mach an t-seacaid, agus chunnaic ammucair i."A bhiadh 's aodach!" ars esan, "cà d'fhuairthu t-seacaid?""Hod, a Dhia!" ars Iain, "tha gu leòr aguinne," ars esan,"dhe na seacaidean tha sin," ars esan, "dhena h-aodaichean geal tha sin," ars esan."A Dhia, nach toireadh tusa," ars esan, "dhomhsa i.Nach i fhreagradh dhan bhriogais bhàn!""O 's i gu dearbh," ars esan. "'S ann dhi abhuineas i," ars Iain, ars esan, "'s gheibhthu sin," ars esan.'S thugadh dha an t-seacaid.Ach co-dhiubh bha e 'dol a staigh, agus anchaidh esanoidhche sin a rithist ᚳ a choimhead nigheanan rìgh. Agus ... tha ... thug i aghaidh airmu dhéidhinn na seacaid.O chan e. Chan e an t-seacaid a bh' ann idir.Seacaid eile bh' aige bh' aige fhéin a bh' ann,'s chan i bh' ann idir.Agus ... Ach co-dhiubh seoach bha e anoidhche sin còmh rithe, agus thànaig edhachaidh làirne-mhàireach.Ach am feasgar an latha sin thànaig brathdhan àite, rìgh eile bha faisg orra agusgu robh bl... cath latha 's còmhrag aig ... aigan fhear seo ri chumail ris, neo leithidseo a shuim airgid a thoirt dha . mur agléidheadh e. Agus ..."A dhuine!" ars am mucair, ars esan, 's Iainair tighinn chun na mucan, "an cuala thuan naidheachd tha siod?" ars esan."Dé an naidheachd a th' ann," ars Iain."Tha," ars esan, "bidh latha cath 's còmhrag,"ars esan, "aig," ars esan, "aig a leithid seoacha rìgh," ars esan, "ri ... ri chumail ris anfhear seo. Mur a cum am fear seo ris," ars esan,ars esan"tha" ᚳ "a leithid seo a shuim airgid aige riphàidheadh dha. Agus ... "am màireach," ars esan."Tha mi cinnteach," ars Iain, ars esan, "gumbi sibh a' dol ann."O ghràidhein," ars esan, "tha mi cinnteach gumbi," ars esan. "Ged nach fhaighinn-sa achbuille an dràsd 's a rithist a thoirt dhaibh,"ars esan, "'s dòch gun dèan mi rud-eigin,"ars esan"O seadh," ars Iain.Ach co-dhiubh seoach, làirne-mhàireach ... Bhaesan an oidhche sin bha e coi... 'coimheadair nighean an rìgh. Agus a seo an làirne-mhàireach co-dhiubh, rinn am mucair deiseil.airson falbh, agus chuireadh air a' bhriogais... chuireadh air an deise bhàn. Agusfhuaireadh 'eudadh de chlaidheamh bha sineachagus dh'fhalbh e.Agus bha ... Nuair a fhuair Iain na mucanair dòigh dh'fhalbh e 's leum e air falbh'na sheobhag. Agus bha e 'gabhail faireorra sineach 's thug e 'n aire nuair sindhan nàmhaid eile 'tighinn. Agus nuair abha iad an dà nàmhaid gu bualadh 'na chéilethànaig Iain a nuas agus, leum e 'naleomhann chuthaich, agus a mach air feadh annàmhaid a bha e an aghaidh an rìgh bha seoacha ghabh e. Agus thugadh tom gu tulaichas an fheadhainn nach robh air an sracadhbhathar 'g... chan eil fhios gu dé nachrobhar a' dèanamh orra. Agus mudheieadh ratréat iad. Ach dh'eubh amfear a bh' air ceann an airm a sin gumbiodh iad ann am màireach air ais.Agus dh'fhalbh e nuair sin nuair a theichcàch air falbh. Dh'fhalbh e agus chunnaice na daoine aca fhéin a' tighinn, aguschunnaic e am mucair leis an deise bhàin.Agus a mach as a dheoghaidh a ghabh e.Agus a mach as a dheoghaidh, agus rànaige seoach am mucair agus leagadh ammucair. Agus bha ... Thòisich i ritharruing thall 's a bhos throimh ... throimhpholl 's throimh eabar 's a chuile seòrsa abh' ann. Agus a chuile turus a leigeadh ammucair, a leigeadh e sgiamh ás, bhuaileadhIain a spòg air. Agus dh'fhàs ... dh'fhàgadhann a shin e nuair a bha e seachd sgìth'ga tharruing 's 'ga shlaodadh air ais 's airaghaidh, 's leum e air falbh 'na sheobhag,agus thànaig e dhachaidh.Agus bha e staigh a sineach, agus chuale seo "Och is Och" a' tighinn, agus thànaigam mucair."Dé tha ceàrr," ars Iain."O ghràidhein," ars esan, "'s coma dé tha ceàrr,"ars esan. "Cha do bhuail sinn idir," ars esan,"ach thànaig leomhann chuthaich," ars esan,"'s ged a rinn i," ars esan, "glé mhath," ars esan,"air ar taobh-ne," ars esan, "thug i tomgu tulaich," ars esan, "air an fheadhainna bha thall," ars esan, "agus b' fheudardhaibh teicheadh air deireadh," ars esan."Ach tha againn ri dhol ann am màireachfhathast. Agus," ars esan, "tha mi cinnteach,"ars esan, "gur e chionn an deise bhàn a bhithormsa," ars esan, "a thug orra-san mo leantail,"ars esan. "Dh'fhalbh i as ar deoghainn," ars esan,ars esan"agus le ... le ... rug i ormsa," ᚳ "agus leag i mi," arsesan, "'s bha i 'gam lointeadh thall 's a bhos,ach gu dearbh, an creutair," ars esan, "cha dogheàrr i 's cha do rinn i sìon orm, acha chuile turus leiginn sgiamh," ars esan,"bha i 'bualadh a spòig orm.""A dhuine," ars Iain, "nach sibh a shàbhail!"ars esan,"O tha," ars esan, "an creutair," ᚳ "cha do rinn iolcas sam bith orm," ars esan, "ach an damaista fhuair mi," ars esan, "'gam shlaodadh airais 's air aghaidh.""O ma tha," ars Iain, "tha mi cinnteach," ars esan,gum bi sibh 'dol ann am màireach.""O chan eil fhios 'am," ars am mucair, ars esan,"dé nì mi fhathast," ars esan, "dé mar abhios mi 's a' mhaduinn. Ma bhios mimeadhonach math," ars esan, "théid mi anngun teagamh."Ach co-dhiubh 's ann mar seoach a bha.Làirne-mhàireach n... dh'fhalbh ... am mucairrinn e deiseil airson falbh 's dh'fhalbh e.Dh'fhalbh Iain chon nam muc, agus nuair afhuair e air dòigh na mucan a seoach, dh'fhalbh e nuair sin agus leum e 'na sheobhag,agus dh'fhalbh e choimhead, a ghabhail fairefeuch càit an robh na nàmhaidean. Aguschunnaic e seoach iad a' tighinn. Agus bhaiad a' tighinn, agus bha iad a seo gu bualadh.Agus mar a rinn e an dé rinn e an diugh,agus Thànaig e nuas agus leum e 'naleomhann chuthaich, agus a mach air amfeadh a ghabh e.an a ... thugadhAgus thugadh ᚳ an gnothach na bu mhiosadhaibh an diugh na thugadh an dé. Achna dheoghaidh sin bha iad gu tachairt ammàireach air ais. Agus nuair a chunnaicam mucair an leomhann tharruing e choluath 's a rinn e riamh.Agus dh'fhalbh Iain. Rànaig e am mucaira seoach 's l... rinneadh a leithid eileair a' mhucair 's a rinneadh an dé air.Leagadh e 's thòisicheadh air a shlaodadh's air a shalach 's air a chuile sìon, aguscha mhór gus a robh e seachd sgìth agobair air, agus nuair a bha leum e airfalbh 'na sheobhag, agus thànaig e dhachaidh.Agus bha e sin a' feitheamh ...Informant : D.A. Johnson, Aird Mhór, South Uist.Collector : D.A. MacDonaldSA 1971/42 A1Iain mac an Iasgair (contd. from SA 1971/41 BAch co-dhiubh thànaig am mucair dhachaidhagus dh'fhoighneachd Iain dheth. "'N e leomhann," arsesan, "a thachair riut an diugh?" ars esan."O 's i," ars esan, "ach gu dearbh," ars esan, "ged atha i dona dhomhsa," ars esan, "tha i 'dèanamhmath dhuinn ann an dòigh eile," ars esan. "Thug i,"ars esan, "tom gu tulaich," ars esan, "air an fheadhainneile an diugh," ars esan. "Ach," ars esan, "tha iad," ars esan,"a' tighinn am màireach fhathast," ars esan. "Agus," ars esan,"dh'fhalbh i," ars esan, "as mo dheoghaidh-sa," ars esan,"agus bha i," ars esan, "'gam lointeadh 's gam shlaodadh,"ars esan, "mar a bha i riamh an dé.""A dhuine!" ars esan, ars esan, Iain, "nach fuathasachmath tha i 'gabhail aice."O 's e," ars esan. "Tha mi cinnteach gur e thaobha' bhriogais ... an deise bhàn a bhith ormsa," arsesan, "gur h-e tha 'ga dhèanamh.""O chan eil fhios 'am fhìn," ars Iain, "nach e," ars esan.Ach co-dhiubh ghabh iad am biadh co-dhiubh 'sfhuair iad air dòigh 's chaidh iad a chadal.dhaAgus dh'fhalbh esan mar a b' àbhaist ᚳ a choimheadnighean an rìgh. Agus bha an eachdraidh aigefhéin 's aig nighean an rìgh mar a bha e'feuchainn ris a' mhucair, agus an job a bhaan leomhann a' dèanamh orra, agus air anleomhann fheadhainn eile.Agus co-dhiubh seoach thànaig e dhachaidh's fhuair e ... nuair a dh'éirich ammucair 's a' mhaduinn bha a bhraiceisdeiseil aig Iain. Agus ..."Bheil sibh," ars Iain, "a' falbh an diugh?""O tha," ars esan, "tha mi 'smaointinn g' eil mi'falbh an diugh fhathast," ars esan, "Ma dh'fhaoidte," ars esan, "gur e an diugh an lathamu dheireadh," ars esan. Agus ..."O ma dh'fhaoidte gur a h-e," ars Iain.Ach co-dhiubh dh'fhalbh am mucair, agusnuair a dh'fhalbh am mucair, 's a chaidhIain 's a fhuair e air dòigh na mucan aigan rìgh, dh'fhalbh e fhéin 'na sheobhag.Agus ... chunnaic e seoach an fheadhainneile a' tighinn agus bha e 'gan leantail a'san iarmailt a sin gus a robh iad, an dàbhuidheann a thuar a bhith aig a chéile,agus nuair a bha, thànaig e nuas 'na leomhannagus dhalladh air an fheadhainn eile, agusma rinneadh mess orra an dà latha bhareimhid ann 's ann a rinneadh mess andiugh orra, agus dh'eubh iad an t-sìth,nach robh an còrr ri bhith ann tuilleadh.Agus nuair a chunnaic am mucair an leomhannco-dhiubh tharruing e. Agus bha e 'toirtbhuaithe na bh' aige, agus rug an leomhanna seoach air, agus bha seoach ... bhristeadh.Bha ... co-dhiubh thòisich ... leag e e mar a b'àbhaist, agus thugadh dha na lointidhean abha sineach, agus dh'fhàgadh ann a shineache, agus dh'fhalbh e 'na sheobhag dhachaidh.Agus làirne-mhàireach a nist ... well,chaidh mi beagan bhàrr mo sgèoil ...Bha latha eile gus 'ith ana ann co-dhiubh.Ach co-dhiubh seoach an làirne-mhàireachnuair a dh'fhalbh iad, tha ... nuair afhuair Iain air dòigh na mucan, dh'fhalbhdhae 'na sheobhag mar a b' àbhaist ᚳ Agus gudé rinn an rìgh ach an clogad fhàgail astaigh, agus air an rathad dh'ionndaich ...dh'ionndrainn e e, agus dh'eubh e dhaibh,"O duine sam bith bheireadh thuige-sanan clogad gu faigheadh e 'nighean ripòsadh.Agus dh'fhalbh Iain. Agus có thill, có bhaair tilleadh ach am mucair còmh ri càch'na ruith, feuch có bhiodh ann, feuchcó ruigeadh a dh'iarraidh a' chlogad.Ach dh'fhalbh Iain co-dhiubh 's thug eaghaidh air pàilios an rìgh. Agus thànaige nuas 's chaidh e 'na dhuine 's bhuaile aig an dorus. Agus thànaig ise a dh'fhosgladh an doruis, nighean an rìgh."Dé," ars ise, "tha ceàrr?""Tha," ars Iain, "dh'fhàg d' athair anclogad a staigh," ars esan."Thig thusa staigh mar seo," ars ise.Agus chaidh e staigh agus bha 'bhan-rinna's an rùm a bh' ann ... bh' ann."Siuthad," ars ise, "dèan dhusa ... dhomhsaagus dham mhàthair," ars ise, "cleas," ars ise, "mufalbh thu," ars ise.dhut,""O," ars esan, "'s fheàrr ᚳ "ars esan, "clogad d'athar thoirt ...""Ged a chailleadh m' athair an ceann," ars ise,ars ise,"feumaidh tu cleas a dhèanamh," ᚳ "dha m' mhàthair,"ars ise, "agus dhomhsa," ars ise, "mu falbh thu."ma thaAgus ... "O glé cheart," ᚳ " ars esan.Dh'fhalbh e agus leum e 'na chalman, agusleum e gu 'gualainn se, agus dh'fhalbh ebhàrr a gualainn-se agus leum e gugualainn na ban-rinn, agus leum e asa sin agus chaidh e 'na dhuine air ais."Siuthad," ars ise, "dèan fear eile," ars ise.Agus dh'fhalbh e agus leum e 'na bhreacair a' bhòrd agus sgaoil e na h-iuchraicheanair a' bhòrd agus leig a' bhan-rinn leig ieubh aisde, agus sgaoil esan suas ...chruinnich esan suas 's a mhionaid, 'sbha e 'na dhuine air ais.a nist,""Siuthad, ᚳ ars esan, "bheir dhomh clogadars esan.d' athar," "Agus," ars esan, "tha," ars esan,"am fear a bheir thuige e," ars esan, "thagu ...aige ri thusa fhaighinn ᚳ airson do phòsadh.""O seadh," ars ise.Dh'fhalbh Iain 's an clogad aige. Dh'fhalbhe air an iteig. Agus có chunnaic e 'tighinnnuair aach ... ach ... ach am mucair, 's ᚳ aig e seachadfeadhainn dha na thànaig, leig e leotha dholair aghaidh. Cha tuirt e gabadh riutha.Agus thànaig e nuas far a robh am mucairagus dh'fhoighneachd e, "Càil thu 'dol?" ars esan."O tha," ars esan, "nach do dh'fhàg an rìgh," ars esan,"an clogad a staigh," ars esan, "agus am fear ...fear sam bith a bheir thuige an clogad," ars esan,"tha e 'faighinn an nighean," ars esan, "riphòsadh. Dé rud a th' agad a sin?" arsam mucair ri Iain."Tha," ars Iain, "clogad an rìgh.""A Dhia, bhiadh 's aodach!" ars esan, "nachtoir thusa dhomh e""Seo dhut e," ars Iain. "Fhalbh leis."Dh'fhalbh an rìgh seoach ... Dh'fhalbh ammucair a seoach 's chuir e an clogad ...'s thòisich e ri smèideadh dhan fheadhainna bh' air a dhol seachad gu robh an clogadaige-san. Agus a chuile duine bha tachairtris bha e 'g innseadh gu robh an clogad aige,'s rànaig e an rìgh."A nach eil a Dhia mhór 'gam fhaicinn," arsan rìgh," ars esan, "nach robh duine," ars esan"as an réisimeid agam," ars esan, "bu luaitheeadhbheir ᚳ thugam an clogad," ars esan, "na anseann mhucair a bh' agam. Ach," ars esan,"chan fheum mise," ars esan, "an gnothach ...Feumaidh mise cumail ri m' ghealltanas," ars esan."O feumaidh," ars am mucair.Well, chaidh iad air aghaidh a nist. Dh'fhalbh Iain, cha robh sgeul air. Bha e 'nasheobhag a's an iarmailt, a gabhail ealamhriutha. 'S dh'fhalbh e 's chaidh e airaghaidh, 's nuair a bha an dà nàmhaidgu bualadh a chéile a rithist, thànaigIain a nuas, agus thugadh tom gu tulaichorra sineach, agus mu dheireadh dh'eubhiad an t-sìth. Agus thill ... thill iaddhachaidh. Agus thill am mucair, agusfhuair am mucair a lointeadh o'n leomhannan diugh mar a fhuair ... mar a b' àbhaisttha ...dha. Agus nuair a bha Iain sgìth dhethco-dhiubh dh'fhalbh e 'na sheobhagagus thànaig e dhachaidh. Agus thànaigam mucair. Agus ..."Dé," ars ... "'N e leomhann a bh' agaibhan diugh?" ars Iain."O 's i," ars esan, "ach gu dearbh, a'ghalaghad," ars esan, "chan eil i'dèanamh sìon orm ged a tha i 'gamdhamaidseachadh," ars esan, "'gamars esanshlaodadh air ais 's air aghaidh," ᚳ "Chaneil i 'dèanamh ... chan eil i 'gam ghearradh,"ars esan, "'s chan eil i dèanamh sìonmur eil a buail i 'spòg orm," ars esan.Agus ... "Ach," ors esan, "chan fheum mise,"ars esan, "chan fheum mise," ars esan, "angnothach a leigeil seachad."ars esan,"O chan fheum gu dearbh," ars Iain,, "angnothach a leigeil seachad gun teagamh," ars esan."Feumaidh tu," ars esan, "an gnothach aars esan.chur air aghaidh," ᚳ "Nach eil nighean anars esanrìgh agad," ᚳ "a nist airson a pòsadh.""O tha," ars esan.Well, 's ann mar seoach a bha. Bha iada nist ag obair timchioll. 'S bha ...chuireadh brath a's gach àite airsonbanais nighean an rìgh agus am mucair.Agus chruinnich a seo muinntir na bainnseadh.Agus an oidhche bh' ann a sheoach bha a'bhanais gos 'ith ann. Agus fhuair iad fiathachadhmór fad 's farsuing, chuile duine a bhatimchioll an àite. Agus ... Chruinnich iaddhan àite bh' ann a sheoach do hall abh' ann, agus bha iad, bha a' bhan-rinn 'san rìgh 's an nighean shuas. Agus bhaam mucair bha e shìos am measg feadhainn.Agus thuirt an nighean nuair a bha iad ...min do phòsadh iad, thuirt i, "Well,"ars ise, "tha facal agamsa ri ghràdh," arsise, "a seoach cuideachd," ars ise, "a thaobhmo ghnothach fhìn," ars ise. "Chaidh mise,"ars ise, "a thoirt seachad gun fhios domh,"ars ise, "aig m' athair," ars ise. "Agus thacòir agam fhìn," ars ise, "gum biodh b' fhios ...biodh fhios 'am," ars ise, "gu dé an dòigha's am falbhainn," ars ise. "Agus tha facalagam fhìn ri chantail," ars ise. "Agus," ars ise,"cha ghabh mise," ars ise, "duine," ars ise, "riphòsadh," ars ise, "ach am fear as fheàrr anì cleas a seo a nochd."Agus ... O thòisich cleasaichean, 's mar abha gach duine a' dèanamh chleasan 'sseasamh-claidheamh 's gnothaicheandhen t-seòrsa sin, bha am mucair 'nanluib.Dh'eubhadh seoach iad dèanamh airan socair a nist. Agus thuirt ise riIain, "Fhalbh thusa nist," ars ise, "dèancleas," ars ise.Dh'fhalbh Iain 's leum e 'na chalmanagus laigh e air a gualainn-se, agus dh'fhalbh e sineach "'s chaidh e gu gualainnna ban-rinn agus chaidh e sin gu gualainnan rìgh, agus leum e sin 'na dhuine."Siuthad," ars ise, "dèan," ars ise, "cleaseile."Dh'fhalbh e sin 's leum e 'na bhreacagus sgaoil e na h-iuchraichean, agusInformant : D.A. Johnson, Aird Mhór, South Uist.Collector : D.A MacDonaldSA 1972/42 A1Iain mac an Iasgair (contd.)agus sgaoil e na h-iuchraichean /agus chruinnich e air ais agus leum e 'nadhuine."Siuthad a nist," ars ise, "dèan fear eile," ars ise.Dh'fhalbh Iain agus leum e 'na leomhann, agusnuair a chunnaic am mucair an leomhann amach a bha e, agus leagadh a's an dorus eagus stampadh fo na casan e 'dol a mach.Thug iad an aghaidh air a' chnoc a chuile duineriamh, agus leum Iain 'na dhuine mar a bha eriamh.Well, chaidh an greadhnachadh a staigh,agus phòsadh Iain agus nighean an rìgh.Well, bha iad a nist pòsda, e fhéin 's nighean anrìgh, agus cha robh mucan aige ri fhaigh... risealltainn as an deoghaidh tuilleadh, 's chaiadrobh càil aige ri dhèanamh ach sin. Agus bha ...Cha robh iad ach a' dol mu chuairt a sin, a'gabhail walk e fhéin 's a bhean 's ...timchioll na pàilios 's a ? 's a' falbhchon a' chladaich.Ach an latha bha seo bha iad air a' chladach, aguslatha brèagha, geal ann, agus làn mór, snog ann,agus a chuile sìon cho ciùin. Agus chunnaiciad smùid a' tighinn am bàrr pìos an taobhmuigh dhiubh, agus a seoach dh'fhalbh is' agusseoach thànaig i am bàrr, agus thànaig a'mhaighdean am bàrr - mhara - agus sgiobadhIain air falbh."Fhalbh," ars ise, "tha thu agam a nist co-dhiubh," ars ise. "'S fhada o chois ... 's fhada?o chois ... chaidh do libhrigeadh dhomhsa mun doghineadh am broinn do mhàthar thu," ars ise, "achtha thu agam a nist," ars ise.O leig a bhean, nighean an rìgh, leig i na ràin's na lasagan 's leig ... dh'fhalbh idhachaidh, agus dh'innis i mar a thachair.Dh'fhalbh a h-athair gu duine aig a robhfiosrachadh math a's an àite agus feuchgu dé a' chomhairle a bheireadh e air.Agus dh'innis e mar a bha."Well," ars esan, "innsidh mise dhut an ruda nì thu," ars esan. "'S ann," ars esan, "ann ambroinn ugh," ars esan, "a tha ... tha beathana maighdean-mhara," ars esan. "Agus," ars esan,ars esan, "agus bheireadh i ..."theirigeadh i," ᚳ agus faigheadh i ceòl," ars esan,"agus," ars esan, "bheireadh i leatha tubhailteagus rugh... ugh," ars esan, "agus theirigeadh ichon a' chladaich," ars esan, "agus ... tha ...tòisicheadh i air ruidhleadh an uighe agusa' seinn a' chiùil. Agus ma chì ise thu'tighinn," ars ise, "tha ... can ... canadh irithe ma – Sguireadh i," ars ise, "a sheinn a'chiùil 's a' ruidhleadh an uighe – Agusiarraidh a' mhaighdean-mhara," ars ise, "aleantail oirre. Agus canaidh i rithe gundèan i sin ma chuireas i na bheilos cionn an dà achlais dhe companach amach. Agus ma nì i sin, ruidhleadh ian t-ugh, agus sguiridh i rithist. Agus," arsesan, "iarraidh i an uair sin na bheilos cionn na h-imleig aige a chur a mach,"ars esan. "Agus ma tha cleasan," ars esan,"aig an duine aice," ars esan, "mar thaair a ghràdh," ars esan, "nì e fhéin an còrr.Well, 's ann mar seoach a bha.Dh'fhalbh nighean an rìgh 's dh'fhalbhnighean an rìgh. Nuair a rànaig a h-athairan taigh dh'fhalbh i 's thug i leathatubhailte 's ugh agus ceòl agus chaidh isìos chon a' cheart àite a's a robh iad nuaira sgiob i air falbh e.Thòisich i air ruidhleadh an uighe 's a' seinna' chiùil, agus cha robh tuar air maighdean-mhara tighinn. Ach chunnaic i seo smùidpìos air falbh, agus chum i oirre. Agusthànaig i seoach gus thànaig i am bàrr pìosan taobh muigh dhith. Agus sguir an nighean.Agus ... "Siuthad," ars ise, "lean romhad,"ars ise, "air ruidhleadh an uighe 's 'seinna' chiùil," ars ise."Nì mi sin," ars ise, "ma chuireas tu," ars ise,"na bheil os cionn an dà achlais," ars ise,"dhe m' chompanach a mach ... mach," ars ise."Gheibh thu sin," ars ise,Rinn i sin a chur a mach. Agus ruidhilise an t-ugh, agus sguir i seoach a rithistdheth."Siuthad," ars ise, "lean ort," ars ise."Nì mi sin," ars ise, "ma chuireas tu na bheilos cionn na h-imleig aige mach.""Gheibh thu sin," ars ise.Agus thug ise sgioblachadh air a nuas, agusmu do rànaig e an imleag idir bha Iainair falbh 'na sheobhag. Cha do rinn a' bheanaige ach ... nighean an rìgh ach an tubhailte's an t-ugh 's an ceòl a sgioblachadh airfalbh 's a' mhìonaid.Well, chaidh iad a nist dhachaidh. 'Sbha iad a nist ùine nan ùineachan nach deachiad an comhair cladaich a rithist gus andeach an rud car ás an cuimhne. Agusan latha bh' ann a sheoach bha iad air a'chladach, agus thug ise air falbh Iain air ais.Well, dh'fhalbh nighean an rìgh dhachaidh,agus fhuair i an tubhailte 's an t-ugh 'san ceòl, 's thilleadh a sìos f...chon a' chladaich air ais. Agus thòisich iair a sineach, 's cha robh tuar airmaighdean-mhara tighinn. Agus co-dhiubhseoach chunnaic i smùid aice 'g éirigh amuigh pìos math air falbh, agus chunnaici seoach a rithist i, agus thànaig imu dheireadh gun tànaig iseoach, ᚳ am bàrr, dìreach pìos an taobh muighdhith. Agus sguir i sheinn a' chiùil agusa ruidhleadh an uighe."Siuthad," ars ise, "ruidhil an t-ugh 'sseinn an ceòl.""Nì mi sin," ars ise, "ma chuireas tu," arsise, "ma chuireas tu," ars ise, "na ... thaos cionn an dà achlais dhe m' chompanach,"ars ise, "a mach," ars ise.agus ..."Gheibh thu sin," ars ise, "ach ... ach chanfhaigh thu an còrr," ars ise.bhithAgus a's an àm a bha ise ᚳ 'ga sgioblachadha nuas dìreach thug Iain ... thug Iain leum ás,agus siod air falbh 'na sheobhag a bha eair ais. Agus cha do rinn ise ach sgiob ... ansnothach a sgioblachadh air falbh.Well, chaidh iad dhachaidh an uair sin, 'sbha iad an uair sin ùine nan ùineachan arithist gun tighinn an comhair cladaich.Ach an triob a bha seo co-dhiubh bha iadaig a' chladach agus iad 'dol seachad airàite a bh' ann, agus thànaig ise agussgiob i air falbh a' bhean aige."Fhalbh," ars ise, "ma bha cleasan aige-sanchan eil cleasan agadsa," ars ise, "agusmur a faigh mi esan," ars ise, "gheibh mi thusa."Well, dh'fhalbh Iain, agus thill e dhachaidh.Agus chaidh e far a robh fear-fiosachd a bhaseo, agus thuirt e ris gu robh 'bheathaaice ann am broinn uighe, agus gu robh eann am broinn lacha, agus gu robh an lachaann am broinn caora dhubh ann anrìoghachd nam Fear Mór.Well, dh'fhalbh Iain làirne-mhàireach,agus tharruing e. Agus fada no goiridgu robh rìoghachd nam Fear Móra bhuaitheco-dhiubh, rànaig e iad. Agus thòisiche air siubhal na beinneadh a bha sin,'s bha e 'faicinn ... Cha robh caora dhubha bha e 'faicinn nach robh e 'laighe aira druim 'na sheobhag agus a' leum 'nadhuine agus a' gearradh an sgòrnan aice.Agus cha robh lacha no lacha innte.Ach am beul na h-oidhcheadh, 's i airfàs car duatharach, thug e 'n aire gu robhmar gum biodh caora dhubh shìos faisgair taobh locha a bh' ann. Agus co-dhiubhseoach dh'fhalbh e 's thànaig e nuas 'nasheobhag, agus 's e caora a bh' ann agustaigh e oirre agus a nist mar a bha eair fàs cho eòlach a bhith 'gearradh ansgòrnan aice, cha robh e 'na fhaireachadh,gheàrr e an sgàrnan aice agus phlap anlacha mach agus bhuail i a's an locha.agus thànaig e ...Agus bha esan 'ga watchadh a nist," ᚳ agusnuair a thànaig i am bàrr thànaig e 'nasheobhag a nuas agus bhuail e an lacha,agus mharbh e an lacha, agus nuair athugadh an lacha gu tìr, cha robh ugh nough innte.Ach co-dhiubh seoach dh'fhalbh e aguschaidh e 'na bhéist-dhuibh, agusorsthòisich rùdhtrach air feadh an locha agus ᚳ mudheireadh gun d'fhuair e an t-ugh. 'S fhuaire an t-ugh far do bhuail an lach anns anlocha. Chaill i an t-ugh.Dh'fhalbh e an uair sin. Thànaig e air tìr,agus thug e aghaidh air taobh a' chladaich.Agusᚳ thuirt an duine riutha cuideachd g' anng' ann ann anann an uamh ... uamha bha iad sanna maighdeanan-maragum biodh uamh ...a' fuireach, a' mhaighdean-mhara, ᚳ g' annann an uamha a bhiodh iad daonnan.Agus thòisich e air siubhal a' chladaich,agus shaoil leis a seoach gu faca e seòrsade cheo a's an àite bh' ann a sheoach,agus shleapair e air agus rànaig e, agus's e uamha a bh' ann a sheoach. Agus phiope staigh air an dorus, agus 's e 'n cos... ancosnadh a bh' aig a bhean aige ag obair airfasgadh ceann na maighdean-mhara."A Dhia," ars a' mhaighdean-mhara," ars ise,"tha fhios 'am g' eil rud-eigin thugam," ars ise."O chan eil," ars an té eile."O tha," ars ise. "Tha mi 'gam fhaireachdainnfhìn uamhasach fhéin neònach," ars ise.Agus dh'fhalbh esan agus bhuail e an t-ughris ... ceann an uighe ris a' bhalla."A Dhia, tha," ars ise. "Tha rud-eigin thugam,"ars ise. "Tha mi 'dol a thoirt a' chinn asad,"ars ise.Agus dìreach a's an àm na dh'éirich idìreach, bhuail esan a nist agus tharruinge an t-ugh agus bhuail i ann an clàrna bathais agus thuit a' mhaighdean-?mhara 'na clod far an robh i.Agus ma ... 'S ann a leig an sgiamh ásan té bha staigh. Agus nochd a seoachIain a staigh, agus seo ...Ach co-dhiubh chuir iad seachad an oidhchesin ann an uamha na maighdean-mhara,Agus nam biodh a nist an t-inneal aicesea bh' aig Iain, na cleasan, agus mar adh'fhalbhadh e air an iteig, cha bhiodh iadfada a' dol dhachaidh. Ach b' fheudar dhaibhfuireach gus an d' fhuair iad bàta a nall árìoghachd nam Fear Mór a sin.Agus thànaig iad dhachaidh an uair sin. Agustha ... bha iad ceart gu leòr, agus cha dochuireadh an còrr dragh orra, co-dhiubhrachadh iad gu cladach tuilleadh gos nachrachadh, cha deach an còrr dragh a churorra riamh.Agus dh'fhàg mise ... Dhealaich mise iadagus dh'fhàg mi còmhla iad, agusthànaig mise dhachaidh.Sin agad mar a chuala mise.