Iolaire Loch Treig

AN GAIDHEAL OGMIOSACHAN COMUNN NA H-OIGRIDHLeabhar XIAN T-SAMHAIN, 1959Aireamh 11IOLAIRE LOCH TREIG(Le cead SGOIL-OILEIN NA H-ALBANN.)BHA cailleach mhór ann am Beinn a'Bhric ris an abradh iad Cailleach Beinna' Bhric. Tha a' bheinn so gu h-àrd aigceann shuas Loch Tréig.Bha de bhuaidh aice air a chuile beathach abhiodh mu'n cuairt dhi agus gu robh i a' toirtorra bruidhinn. Agus is ann an sin a thòisicha' chéilidh. Tha iad a' bruidhinn oirre – aira' chéilidh – gus an latha an diugh. Ach charobh iad a' crùnadh nam bàrd a bhiodh aicemar a tha iad an diugh, agus mar a bha iad sa'Ghréig bho chionn trì mìle bliadhna. Charobh i dèanamh so idir, ach bha i toirt orra abhith bruidhinn.Thàinig geamhradh uamhasach fhéin dona;agus thuirt i riutha aon oidhche bha 'n so:"Feumaidh sibh falbh," thuirt i, "agus achuile duine sgarbh a thoirt a creig dha fhéin.Chan urrainn duinn fuireachd beò nas fhaidean so. Agus tha am bainne falbh bhàrr nanaighean ged a tha mise 'gan leigeil, is a' toirtdhaibh a' bhainne. Chan eil e ann tuilleadh.Chan eil iad a' seasamh boitean dhomh ged atha mi maoidheadh Dòmhnall MacFhionnlaighorra, ach an uair a nì, tionndaidhidh an gealaganair an t-sùil leis an eagal."Ach dh'fhalbh iad, agus rinn iad dhaibhfhéin mar a thuirt i. Agus an aon bheathacha dh'fhuirich leatha is e an iolaire. Thuirt aniolaire, "Chan urrainn domh so a sheasamhnas fhaide. Feumaidh mi falbh." “Feumaidh,thuirt i, "agus latha math leat."Dh'fhalbh an iolaire sios do Loch TréigCoire Mheadhoin agus a steach Bràighe Alltnam Bruach, agus A' Chaorannaich, gus antàinig i gu Drochaid Ruaidh, Bun Ruaidh."A bheil thu so, a Ghoibhre Duibhe?," thuirti. Is e sin Gobhar Dhubh nan Allt, air a bheilam broilleach geal. "Tha." "A bheilforfhais agad air geamhradh riamh cho donaso?" "Chan eil, ach cha robh mi ach 'namisean glé bheag an déidh mo mhàthar, agus chaneil forfhais agam air. Ach tha fiadh thall anCoille Innse, 'na chrùban aig bun craoibhedaraiche, agus mar eil eòlas aige-san –."21Chaidh e null far an robh am fiadh. "Chaneil," thuirt am fiadh, "forfhais agam-sa air.Ach b' aithne dhomh caifeanach a bha guh-àrd ann am Bothan Choire na Ceanna. Charobh mi ach 'nam laogh glé bheag agus bha eruith feadh an lochain agus an t-suil as."Ràinig i shuas far an robh e. "A bheilforfhais agad'' thuirt i "air geamhradhriamh a bha cho dona so?" "Tha," thuirte. "O, ma tha, tha mi glé thoilichte as donaidheachd. Agus mar sin, thàinig an seorsaagainn beò as an droch gheamhradh sin, agusbithidh earbsa againn gun tig sinn as an fhearso." "Thig," thuirt e. "Agus bha mise'gam chluicheachd fhéin ri taobh an lochainso. Droch gheamhradh a bha ann, agus bhae air adhart anns an Og-mhìos an uair a chuirpìos de'n deigh an t-sùil asam." "O, nachrobh e dona." "Bha.""Théid mi an àird do'n iarmailt," thuirtan iolaire, "fiach a bheil mo neart a' cumailfhathast." Chaidh i an àirde. An uair a bhai fàgail na talmhainn de a leum air cùl nasgèithe aice ach dreathan-donn. "Tha mi anis gu h-àrd san athar, is chan eil beathach athéid nas àirde na mise." "Tha mi fadaos do chionn," ars an dreathan-donn, is e leum."O, ablaich," thuirt i, "ma tha thusa beòchan eagal duinne. Latha math leat!"Dh'fhalbh i leis an tàmailt, is cha do stad igus an do ràinig i A’ Mhuingir thall taobh LochArcaig. Agus theireadh iad Creag na h-Iolairerithe, far an d'fhuirich i 'na crùban gus an dochuir i dhith a sgìos.IAIN MACDHOMHNAILL.