A' Madadh Ruadh agus a' Madadh Allaidh agus an t-im

Informant : Calum Johnston, BarraCollector : D.A. MacDonaldSA 1965/10.B4A' Madadh Ruadh agus a' Madadh Allaidh agus an t-ÌmAT 15Bho chionn fhada 'n t-saoghail 'n uair a bha Gàidhlig aig a h-uilecreutair, bha 'Madadh Ruadh agus a' Madadh Allaidh a' fuireach còmhla.Bhiodh iad a' falbh man cuairt le chéile a chruinneachadh bidhe dhaibhfhéin agus latha de na laithean bha iad a' dol man cuairt a' chladaich,dìreach mar a bhios daoine seo fhéin 'nuair a bhios a' ghaoth fàbharrach,ach gu dé thanaig air tìr. Agus dé fhuair iad ann an tiùrr a' làinach casg ime.O, bha iad air an dòigh agus thug iad suas e agus thuirt iad richéile, "Cuiridh sinn a nist a falach e gus a faigh sinn a thoirt dhachaidh."Agus thug iad suas e 's rinn iad toll dha 's thiodhlaig iad e agus chaidhiad dhachaidh. Agus a làirne-mhaireach 'nuair a dhùisg iad thuirt a'Madadh Ruadh ris a' Mhadadh Allaidh:"Tha mi fhìn a' falbh o'n taigh an diugh.""Cà'il thu 'dol?" os a' Madadh Allaidh."Tha mi," os esan, "a' dol go baisteadh.""O, seadh," os a' fear eile, "glé mhath ma-ta."'S dh'fhalbh a' Madadh Ruadh agus bha e air falbh a' chuid bu mhuthadhe latha 's 'n uair a thill e thuirt a' Madadh Allaidh ris:"Seadh, tha thu air tilleadh.""Tha," os esan."Dé 'n t-ainm a thug sibh air an urra?" os a' Madadh Allaidh."Thug sinn Ma Bheul air," os esan."O seadh," os a' Madadh Allaidh. Agus cha robh 'n corr ma dhéidhinnsin.A làirne-mhàireach 'n uair a dhùisg iad air ais, thuirt a' MadadhRuadh a rithist:"Tha mi fhin a' falbh o'n taigh an diugh air ais," os esan."Cà'il thu 'dol an diugh?" os a' Madadh Allaidh."Tha mi 'dol go baisteadh," os esan."O seadh," os a' Madadh Allaidh. Agus dh'fhalbh a' Madadh Ruadh.Agus bha greis mhath dhe lath' ann ma'n do thill e 's dh'fhaighneachda' Madadh Allaidh dheth:"Dé 'n t-ainm a thug sibh air an urra 'n diugh?""Thug sinn Ma Leth air," os esan."Seadh /"Seadh dìreach," os a Madadh Allaidh.Agus cha robh 'n corr ma dheidhinn ach shocraich iad sios airson nah-oidhcheadh 's chaidil iad 's a' làirne-mhàireach 'n uair a dhùisg iadbha 'naigheachd chionnan cheund' aig a' Mhadadh Ruadh:"Tha mi fhìn a' falbh o'n taigh an diugh air ais.""A bheil?" os a' Madadh Allaidh."Tha," os esan."C'aite bheil thu 'dol an diugh?" os a' Madadh Allaidh."Tha mi 'dol go baisteadh," os esan."O seadh," os a' Madadh Allaidh. Agus dh'fhalbh a' Madadh Ruadh agusanmoch feasgar thill e 's e ... 'g imlich ma bheul agus thuirt a' MadadhAllaidh ris:"Dé 'n t-ainm a thug sibh air an urra 'n diugh?""Thug sinn Sgriobadh a' Mhàis air," os esan."O seadh," os a Madadh Allaidh, 's e cho neo-choireach dheth fhéin.Cha robh 'n corr ma dhéidhinn agus ghabh iad ma thàmh an oidhchesin 's 'n uair a dh'éirich iad a làirne-mhàireach thuirt a' Madadh Ruadh:"Nach eil an t-am againn a nist falbh a choimhead ma dhéidhinn a'chasg a chuir sinn a' falach a latha reimhid?""O tha gu dearbh," os a' fear eile, "'s fhearr dhuinn falbh. Tha'n t-am againn fhaighinn dhachaidh."Agus dh'fhalbh iad agus rànaig iad an toll as an do chuireadh a'falach e 's thug iad an casg a' lathair 's nuair a dh'fhosgladh an casgcha robh sgrìobadh air a thòn. O dhuine, dhuine, nach robh seo uamhasachBha 'Madadh Ruadh, bha iongantas uamhasach air nach robh sgath air fhàgail's a' chasg 's cha robh fios aig a' Mhadadh Allaidh gu dé chanadh e leisan iongantas a bh' air."Well," os a' Madadh Ruadh, "tha seo uamhasach iongantach. Cha robhfios aig creutair ma dhéidhinn a' chasg a bha seo ach agam fhìn 's agadfhéin. Nist," os esan, "'s e gnothuch uamhasach iongantach a th' annagus feumaidh gur h-ann eadar mi fhìn 's tu fhéin a tha e agus 's ebhinn a bheir mise mach air a' ghnothuch," os esan."Mas e mise dh'ith an t-ìm 's gura miChiorram chiotam, chiorram chatam, chiorram chiù,Ach mas e tusa dh'ith an t-ìm 's gura tùGalair domabhlais orra bhronna-ghlais anns an ùir."Cha robh móran coir' as a' ghuidhe rinn a' Madadh Ruadh dha fhéin,ach bha puinnsein gu leor as a' ghuidhe rinn e dha'n Mhadadh Allaidh.