An Bhó a Fuair an Sagart ar Iasacht

agatarteacht
ubhó afuair
Bhéul bhí sin ann fad ó shoin agus is fadó bhí bhí cailleach agus seanduine
na gcómhnuidhe im áit seaibhteamhail agus bhí toighthe adhraidh
íontach gann san am. Ní théidhead siad acht chor dhómhnach
chunn Aifrinn nó bhí acu le siubhal i bhfad. Ach a Dómhnach sa
sí'n chailleach a fuaidh chunn Aifrinn agus thenaic a agart amach
indhiaidh am Aifrinn agus scairt se amach le goith árd acfhuinneas
da mbéadh duine ar bith sa chruinni mbéadh bó bhainne le
páraill tamallt acu go dtí go mbéirfeadh sean bhó bhí aige
fhéin go gcuirfeadh Día níos ní chocu go dtí blíain ó'n lá sin
Duine ar bith a mbéadh cómh deirceach agus go gcuirfead se cionn
chuige
"Bhí go
agus callan íontach leithi 'g innse do'n tseanduine goide dubhairt a
sagart.
"Suidh fit a mhalaid" arsa'n seanduine "Nach bhfuil do bho
a dheath ort fhéin nach fusa do fhéin bó a cheannach ná
dúinne"
"Seo. Seo" arsa'n chailleach "Ní bhéidh muill orrainne brasn fhágha
bhéurfamuid a bhó do'n tsagart bhocht go mbéirfidh a bhó
fhéin
B'fhíor é. Chuir sí'n seanduine leis a bhó ionnsair a sagairt.
"Ó bhí buidheachas an t-saoghail agan teagart orthu
"Go gcuirfidh Dá oiread chugaibh roimh bliain ó 'ndiui
Bhí go maith agus ní rabh go h-ile. Bhí bí ag an tsagat agus bhí colach
acu a siubhal leis a bhó; bhí siad ag dul a marbhadh fa
"Nodhlaic. Bhí siad dá reamhu fa choinne na badhlag thí
buachaill ar fastodh ag an tsagart; bhíod dá thomaint
achan áit ionnsair daoini teinne go dtí'n lá amháir thenaic
scairt orthu ag teacht na h-oicha. B'eigean do'n bhuachaill a
"dhul leis a teagart i bhfad ar shiubhal. Bhí'n bhó is a cholpa
sa pháirc; ní rabh duine ann lena gcur isteach. D'imthigh'n
"Bhó amach na bhealaigh mhóir a d'imthigh'n colpa na diaidh
tharrain a bhó ar a bháile. Bhí'n seanduine agus achailleach ag
glacannt greim bidh teacht na h-oiche. D'óirc sí amach ar an
fhuinneóig agus thenaic sí'n bhó teacht na sráide agus colpa dheas
leithi.
ar
"Nois" ar sise leis a tseanduine "Goide dubhairt me leat"
Bharrain sí sean dorn air le luthighair nó nach rabh se rait
go gcuirfeadh sía oiread ionns orthu.
"Bhfeiceann tú'n colpa bhréugh atá indiu leil"
"Ó tá rud eighinteacht de" arsa'n seanduine "Ach le fios nó le
h-amhras" arsannseanduine "Cuirfidh mise isteach a bhó" ar
seisean "Agus cuirfe me i bhfolach a cholpa"
Chuir se isteach a bhó ina bhoithigh agus chuir se'n cola isteach
un toighe agus suas ina seana mhór darcha bhí i cul na
teineadh; chaith se cupla spog airbhir chuice.
fadar sin agus an eodhlata ce thenaic acht buachaill a
tsagairt ag cuartú na bó agus a colpaighe.
"Ar mhoithigh tú'n bhó" ar seisean leis a tseanduine?
"Mhoithigh" arsa'n tseanduine "Chuir me isteach í"
"Bhfaca tú a rabh colpach ar bith leithi" ar seisean?
"Ní fheaca mise colpach ar bith" arsa'n seanduine
"O na labhair" ar seisean "Cuartochaidh me na díogacha"
chuartaigh se leis go h-am codhlata agus ní rabh gáir ann.
Nuair a fuaidh'n saoghal fa shuaimheas d'imthigh'n seanduine
agus thug se leis órd beag; bhuail se cragam ar a cholaigh agus mharth
se í. Thainn se'n craiceann duith ghearr se suas an fhaol agus chuir
seisteach imbairrille í
"Wellteanach a duine thú"
tsagairt
Níor mharbh mise colpach ar bith leis a teagart" arsa'n
seanduine. Se Dia chuir chugam í agus nach maith an eudail
damh fhéin is duitse anois í fa roodhaic agus a t-am cómh h-ole.
Nuair a chuir sía an fheóil chugam" arsa'n seanduine "Racha me
anonnfa choinne a táithiur bhacaigh sin thall go ndéanfaidh"
se culaith eudaigh damh
"Na spárail e" arsa'n chailleach.
"Ach le scéal fada a dhéanamh goirid ar maidin lá'r na bhárach
d'ith a seanduine agus a chailleach proinn maith de'n fheóil
"Mach ar a daras leis a tseanduine dul fa choinne an taithiura
"Ar a dhul isteach thall dó bhí'n táillir agus a bhean fhéin ag trad
Bhí'n bheirt olta frid a teach, duine acu seamhlal ar a duine
aile
"Thena mise nall" arsa'n seanduine "Go bhfeicinn an racha
anonn le culaith eudaigh a dheanamh damh agus tsí anois"
ar seisean "Nach bhfuil bealach agat"
"Níl faic a dhioghbhail bealaigh air" arsa'n bhean arduigh leat
ar sise "Agus go rabh'n diabhal leis"
ghléus a táilliur air agus thenaic anall leis a tseanduine Lár
na bhárach d'eirigh'n bhean i bhfos agus rinn sí tráth bréagh réidh
ar maidin Chuir sí síos leab bréagh do cholpach a teagairt a
maidin. Fu a dinneara bhí féusta acu de'n tseórt chéadhna
acht le neart an
h créah í scéadamam a
táihiura a thacht"
an tachtaighthe a
ann uolar. Tharraing a seanduine suas e go dtí'n roombhí ar chúl
'na teineadh go dtenaic cuim na h-oiche.
carbh uair agus ceobh am seo acht seanduine beag eile ag teacht
thart a rabh clíabh air ag díol im agus feola agus rudai millise. Bhí'n
bhasgaid leis istuigh sa chlabh agus bhíodh im freshailte leis a
gcómhnuidhe fa choinne dhíol le'n a tsagart. Thena siad a dul
suas e agus a chliabh air. Seo amach a seanduine agus a tailluir leis
istuigh i malla. Bhí bádhbhdhun mór thart fa teach a teagairt."
bhí áit ann a bhfagadh'n seanduine an chliabh na suidhe ar a
chlaidhe agus bhéidhead se fhéin isteach go bhfeicfead se rabh
dadai dheath ar a tsagart. Bhí se ar bealach a bheith dorcha
san am seo. D'fag se'n chlíabh na suidhe ar a chlaidhe agus fua se
fhéirthat go dtí'n daras aghaidh. Ba mhaith a mhaise sin do'n
tseanduine eile. tógaidh se amach a bhasgaid as a chlíabh agus
bhruigh se síos a taillir bacach sa chlíabh chaith se cupla
mala sa mhullach air. D'fiaffruigh ann sagart d'fhear na basgaide
an rabh i feshailte leis. Dubhairt seisean go rabh i leis a
baineadh a'n choinneag indiu
"Gabh amach" arsa'n seart leis a chailin "Agus tug isteach agha
arionta"
Fuaidh'n cailin amacha; thóg sí na málai de'n chlíabh. Sé'n chad
rud a casadh uirthi fear mabh agus gan nn" ar bith. Thena sí 'steach
ag reathaidh"
"Nar dheas a
grinn ormsa; fear marbh atá annsuid
"Ó ní feidir sin"
"Amach leis a tsagart agus amach leis a triúr.
"Ó bo bó" arsa'n sagart "Tá duine gada eighinteacht fa'n
bháile acht béidh geall go bhfaga mise shéala air
Thoisigh se leightheoireacht os cionn na cleibhe acht ní
rabh dadai teacht"
"Goide tá againn le déanamh" ar seisean le fear na basgaidh
Tá é chur agus gan dadaidh leigint orrainn fheir" arsa fear na
basgaide
"Bhéil cuirfeinid é" arsa'n sagart "Agus ní bhéidh iomradh ar
bith go bráth air
Thug siad leófa an seanduine giota fada oisteach. Thoisigh"
se fhéin agus a sagart ag déanamh puill. Bhí seanduine na
colpaighe ag cul-choimhead thart agus seo soir na ndhiaidh e.
Bhí'n sagat agus a froch caithte de agus fear na basgaide agus é déanamh
puill táilliur bacach maobh ag bun an chiubhrinn agus grainis
sp caithte air. Fuaidh seanduine na colpaighe soir
"Goide ta sibh ag deánamh annseo" arsa seisean leis a
sagart "Fan am seo oiche"
"Ce. Coine" arsa'n sagart "Subhal leat fa do ghraihe is cuma
duitse
Seo isteach i mbun a chuibhrinn e agus se'n chéud rud a casadh air
a táithiur bacach agus é maobh agus cabhair sp craithte air
"Tcím. Tcím" ar seisean "Is beag a shíl me go ndeanfadh
sagart na paroiste murdar"
"Na labhair air" arsa'n sagart "Go bráth síorruidhe na labhair an
agus bheurfa me leath na h-ofraile duit agus leath a tuarasdail
fhad a bhéas me sa pharóiste"
fhappenal duine uasal bás fhághail gan mhoilla rabh
leith-chéud punta frail as a chionn. Chuir lucht a tórran
shórr íontach dhá chuid a dhéanamh de'n frail agus a leath
dá thabhairt do'n tseanduine Cruinnigheadh tuarasdal annsin
thart ar a pároiste. Fuair a seanduine a leath
"Seal fada am na dhiaidh sin fuair boc mór eile bás a rabh
cead punta air
"Tá seo le díol agamsa na bhfiacha do fear sispa" arsa'n
seanduine ag tarrainigt chuige iomlan na h-ófraile. Bhí na
h-ofraile Chraile dá dtógail mar sin agus an seanduine dá
nglacann le bille sipa a dhíol
"Ó
"Is bó" arsa'n sagart sa deireadh leis "Is beag a shíl mise
gur mar seo a bheadh"
"Thad a bhéas mise ábalta siubhal na rooilge" arsa'n seanduine
"Caithfidh mise a leath a
hághail agus mur ndéana tú mar sin e
arsa'n tseanduine i
a dhéanamh.
Ach a'n lás.
leis
"Thiocfadh liom leoga" ar seisean "Tán cupla ghoine eile
damhsa" ar seisean "Go bhfeice tú cómh gasta agus chuirfeas
mise i bhfolach e"
"Caith ort do chuid bróg" ar seisean "Agus do chuid éudaigh go
dtí go dtéidh tú liom síos go bhfeice tú"
Fuaidh.
"Tá'n buadhradh annseo" arsa bean a ghabha.
"Ní fi bioran e" arsa'n "Cairdheas Críosta
"Dean greim suipear annsin" arsa'n gobha lena bhean "Seo fear
ar seisean "Atá ag dul a chur a mhinnistir i bhfalach
Rinn sí greim réidh agus nuair a fuaidh'n Cairdheas críosta a
deánamh a chuid fuaidh a gabha suas na t-seana agus tharrain
se 'nuas a churate.
"Ó is maith maithne air" arsa'n "Cairdheas Críosta "Acht
cuirfe mise san áit e nach mbainfidh'n cat a chlár de.
"Caith ar mo dhruin e" ar seisean.
chaith a ghabha ar a dhruim e; Shiubhal leis go deacha se go
dtí abhainn mhór leathan a bhí ann agus droichead mórfada
trasna. Bhí beiric saighdiuir ag cionn a droichid agus bhíodh
gcómhnuidhe fear dena saighdiuir muigh a choimhead a
droichid ar eagla go dtiocfadh námhaid ar bith trasna
Thenaic a saighdiur a bhí coimhead a fear seo teacht agus
fear leis ar a dhruin
agus a' tall"