Rógaire an Bhearáid Dhuibh

Aogai an Bhearraid Dha
Bhí sin fad ó shoin agus is fadó bhí bhí seanduine agus cailleach na
gcómhnuidhe ileanntan beag uaigheach agus ní rabh acu acht an
mae amháin. Thonntuigh na bhíante go h-she agus dhultaigh an talamh
do thabhairt bárr agus mheath a luach ar a stoc. Rith siad i bhfiacha
ag an toighearna go rabh suin íontach airgid ina n-éadann ach 'sé
deireadh bhí air gur ghlac a tíghearna fearg leófa agus chuir se dó ní
trí céaltai ionnsorthu mar bhfaghad seisean a chuid fhéin go
gcuirfead se amach ar a daras iad.
Bí go maith agus ní rabh go h-olc. Scáruigh seo iad agus fuaidh'n seanduinn
ag iarraidh shás air gur ghoirid a bhéadh a gasur dá chaothrú
uilig le sheirbhis. Thug a tighearna spás a
agus gealltanas go nglacfad
gcíosann síolta.
go n
se 'na chuir
thenaic a
do'n mhac e.
"Dean thusa lón damhsa" arsa'n mac "Ar maidin imbárach agus
feachaidh mise leis a talamh a ghlanadh
B'fhíor é. D'eirigh'n mhathair ar maidin agus ghléus sí lón do'n ghasur.
"Ceocu is fearr leat a tuirtin beag agus mo bheannacht nán tuirtin
mór agus mo mhallacht"
"Is fearr liom a tuirtin beag is do bheannacht acht" ar seisean "Ce
bith áit a dtiocfaidh'n oiche orm
B'fhíor é. Ghléus air agus shiubhal leis béal a chinn. Níor charruigh"
an chréatur aríamh as a bhaile go dtí sin agus ní rabh fhios aige"
ca h-áit a rabh se dul. Shiubhal se leis frid gleanntain agus frid
cruic go rabh neóin agus deireadh'n lae ann agus ní fheaca se teach
mór ingeas dó ná teach beag i bhfad uaidh. Bhí cuim na h-oiche
teacht agus bhí se teacht thart ag bun cnse mhór a rabh
speanncacha móra garbh air. Ní rabh aon seórt aige le feiseal
a le chuinnstin acht screadach éanacha fiadhaine mealaigh
caorach agus buafrach beathai állta agus tamhannt madai ruadh frid
na cruic chuidhe se síos ar thaobh na molacha agus bhí se scarrn
mar nach rabh fhios aige ca h-áit a bhfannochad se go maidin
"Dórc se suas ar thaobh a dine chruic agus thena se fear mór na
shuidhe thuas ar carraic agus ní fheaca se'n fear ná'n bhean ó
d'fag se'n báile go dtí sin scarruigh se shíl se gur taidhbhse
bhí ann
"Na sí
bhíg" ar seisean "B'feadir go bhfuil cras ort"
Fuaidh'n gasur suas fhad leis agus bheannuigh se dó agus bheannuigh"
seisean dosan ins na bríathra bhí acu ann uair sin
"dtenaic tú i bhfad" arsa'n fear seo."
D'innis a gasur dó goide mar bhí go rabh se cuartu seirbhis
"Agus níl fhios agam" arsa'n gasur "Ca bhfuil me
"Bhfuil fhios agat" arsa'n fear seo "Cé mise "?
"Níl fhios agam" arsa'n gasur "Ní fheaca me ríamh thú."
"Is mise bhogaire an Bhearraid Dhuibh" ar seisean "Creidin go
gcuala tú iomra orm"
"Níor chualaidh" arsa'n gasur.
brise an gadaidhe" ar seisean "Is fearr istuigh in Éirinn agus ba
mhaith liom" ar seisean "A ndéanfa thusa fastadh liom cionn
blíana
"Maise dhéanfaidh" arsa'n gasur agus rinn se fastadh cionn lá agus
bliain
"Acht caithfidh tú dul liom" ar seisean "Ag déanamh achan
seórt gadaidheacht"
"Ní fearr liomsa a doigh a mbéidh orm" arsa'n gasur.
Nuair a chuala se un tharrain se amach brat beag agus a préidh
se ar a talamh e agus thenaic ann uile seórt bidh air a b'fhearr a
d'ith a
mh. Nuair a bhí a shaith ithte ólta aige
"Sin
sa bhogaire a bhearraid Bhuibh "Go dtí'n
áit a
"dhe"
Shiubhal siad leófa agus ins a deireadh bhí'n gasur sáruighthe
amach. Thena siad fhad le spinnc mhór a bhí ann agus d'ascal
bhogaire an bhearraid Dhubh a daras. Ní rabh'n duine istuigh"
ach a máthair agus í na cailleach measra aosta. Bhí luthair a
tsaoghail mhoir uirthi roimh an gasur. beag deas doigheamhi
a fuair a mac. Ghléus sí tráth bréagh bidh dófa rabh bhas
meala ar ghach grein de agus ní rabh dhá ghreim de'n bhlas amháin
ag ní rabh dhá ghrein d'aon bidh ann.
"Rachamuid i luighe" ar hogaire a bhearraid Dhuibh.
Fuaidh se fhéin agus a ghasur i luighe agus ní luaithe bhí'n gasur na
luighe ná rabh se na chodhladh bhí se cómh tuíseach sin
uadhaidh a tsiubhail. Ní rabh deifre ar bith é chur na shuidhe
"Dtatha am inneara nuair a fuair se gléusta e fhéir
"A fear uasal thoir annseo" arsa bhogaire an Bhearraid dhuibh
"Agusta cuirm mór a dul a bheith aige gan mhoill agus caithfe mise
cupla beath reamhar bheith agam fa na choinne ce bittait a
bhfuighthear iad"
Farnóna thug se leis a gasur a croc agus thug se leis trí einn dena
muitt is reamha a fuair se ar a chruc.
B'fhíor é. Lár na bhárach chuir a fear uasal seo aníar fear
dena coiteair agus d'iarr se air molt maith reamhar a fhághail
ag thogaire an Bhearraid Dhuibh. Thenaic a coitear agus d'innis do
bun a ghraihe agus fuaidh fhogaire an bhearraid Dhuibh amach agus thu
se isteach molt réamhar
"Seo aonn" ar seisean "Cómh maith is thig liomsa fhághail
Chuir se sreangan ar a mhuineal agus shiubhal leis tarraint na
bháile leis.
"Nar mhaith a t-é ghoidfeadh'n mholt uadh" arsa'n gasur
"Sul a mbéad se sa bháile"
"Ó níl se deánta" arsa'n maighistir "Duine ar bith a dtiocfadh
leis a ghoid"
"Cuirfidh me cúig punta leat" arsa'n gasur "Go ngoidfidh mise
a molt sul a mbéidh se 'sa bháile.
"Cuirfidh mise leat" arsa bogaire an fhearraid Dhuibh "Nach
ngoideann"
"Bhéul níl airgead ar bith agamsa" arsa'n gasur
"Bheirfidh mise cúig punta duit" arsa'n chailleach "Go mbéidh
se saothruighthe agat"
B'fhíor é. D'óire a gasur thart. Fuair se péire bróg na luighe sa
choinneal "Mach ar a daras leis agus ghearr se aithighiorra roimhe
fear na caorach go deacha se go dtí a geafta abhí ar a
adhbhdhum. D'fag se bróg na coise deise in áirde ar bhárr
a spíce bhí ar a gheafta.
shiubhal se leis go dtí go deacha se go dtí'n darna geafta
d'fag se bróg na coise clí in áirde ar spise agus luigh se fhéin a
bhfolach
Ar a
d'óirs
Ní rabh se bráth a dhul a luighe fa dhásamh ná dhul suasins a
tseamra char a bith acht sé'n nín sa réidhteach bhí air sa deireadh
le scéal fada a dheánamh gairid go bhfuair sí comhairle chuir
air dhul suas a luighe. Ar a dhul suas thar an daras dó thenaic
a gabha air le stramaid de'n órd agus bhuail se dó níor trístrainidh
air gur mharb se 'mach e.
Bhín triúir marbh annsin aige na luigh ar ann ular seo anna
a ionnsair a bhean
"Nois" ar seisean "Nach rabh me ráit leat go mbairfinn toit
astu. Tá'n triúir marbh agat anois" ar sise "Agus goide dhéanfas
tú leófa. Béidh na saigh duiri frid a bháile imbárach agus crocfa
thusa ná istir is cionntaighe leis ná bíodh fhios agat" ar sise
"Nach bhfuil tú dul m'fhagalt sa thíos leis
"Come ioine" arsa'n gabha íon cupla ghloine uisce beatha maite
damhsa"
Thug se leis a buideal mór a bhí ag an rector agus d'ól se tríghloine
de
"Bhéul is fearr dúinn" ar sise "orc in a gcuid gocaigo bheicinid
bhfuil maran cunamar airgid leófa agus in áit na gcuig punta
"Ní rabh fear a bith acu nach rabh thara céud punta leis gheall
ar í shasamh 'mach le h-airgead le cois uaireadoir bréugh ó
a bheith i bpoca ar
ear acu agus slabhradh bréugh oir
amach aise"
"Cha léin 'na sheasamh agus amach ar
fhear a bhí thuas taobh thuas
bith bhéadh ábalta a ghoid"
"Cuirfidh me deich bpuita leat" arsa'n gasur "Go ngoidfe mise í
"Cuirfidh me leat arsa'n maighistir.
"Acht níl agam acht cúig puta"
"Bheirfe mise na cúig punt eile duid" arsa'n chailleach.
"Mach ar a daras leis a ghasur Ghearr se na h-aithighiorracha agus
ins an áit chéudhna ar chaill a choitear a chaora fuaidh se
isteach i gcul bhalla agus nuair a thenaic a coitear comh fada leis
thoisigh seisean a mealaigh istuigh i gcul a bhalla. D'éist a
coitear tamallt le mealaigh na caorach. Darr leis fhéir sin a
caora a chaill se ar ball agus ceanglocha se í seo do'n gheafta
go bhfagh se hoult uirthi agus béidh'n bheirt leis na bháile bheaga
se do'n gheafta an cionn a bhí leis agus fua se thart go dte áit a rabh
bearnaigh mhór ar a bhádhbhdhunn. Thoisigh se cuartu na
caorach. Nuair a mhoitigh'n gasur an tsaisteal aige thenaic se
thart bealach eile agus thug se leis a chaora a bhí ar a gheafta agus
níor stad se go rabh se sa bháile ag an mhaighistir. Nuair a
thenaic a cotear amach bhí'n caora a bhí ar a gheafta ar
shiubhal agus bhí léim a dá bhuach caillte aige. Dharr leis fhéin
muirfear e agus racha se arais go bhfagha se cionn eile. Bfhíor é"
"Seo isteach a coitear agus a darna caora caillte aige
ra eile a
"Caithfe tú"
an "A thabhairt damh"
"Ar sh
ra leis.
"Nar a
"Ó níl se beo" arsa tógaireann"Bhearail shuibh "A dhéanfadhain
"Cuirfidh me deich bhunnta leat" arsa'n gasur "Go ngoidfidh mise
seo uadh fosta.
"Cuirfe me leat" arsa'n maighistir nach ngoideann"
"Bhfuil páisdi ar bith fann chaislean arsa'n gasur tear a chailleach
"Tá" ar sise "Tá channa mhis ann" ar sise "Agus ghoid mise trí
chrta beaga anuraidh uaithfa bhí amuigh ar ghealadh"
"Tug damhsa cionn acu" arsa'n gasur.
Thug sí dó'n chota agus a shiubhal leis an ghasur an aithighiorra.
sheasuigh se ag daras na cuirte agus culaith'n pháisde airtaobh
'muigh dá chuid eudaigh fhéin. Nuair a thena se'n coitear a
teacht leis a chaoirigh bhí teacht na h-oiche ann. Reath se
anuas ó'n daras in airis fhear na caorach
"Taighim a rópa" ar seisean "Nó muirfidh m'áthair thú bhí tú'n
fad sin amuigh"
Thug se dó an teaghran agus d'imthigh se fhéin na bháile.
Nuair a fuair a gasur giota ar shiubhal e tharraing se fhéin ar
a bháile agus a chaora leis"
"Tcím" arsa bhogaire an bhearraid Dhuibh "gur fearr thusa
ag gabaidheacht i bhfad nó mise
Nuair a thenaic an oiche ní rabh'n coitear nan caora ag teach.
agus bhí'n fear uasal ag eirigh in áirde le feirg. "Mach ar a daras
nidhuibh"
leis agus níor stad se go rabh se ag bhogail a
chuir me fe
"Shíl mise" arsa seisean "Gu
beath caorach agus shíl me go rabh se beag go leór ugat" ar seisean "
chur chugam"
Thug se trí cinn ar shiubhal as seo" arsa thogaire an bhearraid
Dhiubh agus mur dtug se chugat iad choinnigh se fhéir iad
"Sill a fear uasal leis na bháile agus chuir se scéala fa choinne
an choiteara goide'n ceall a chuir se ins na caoirigh. D'innis
a coitear dó mar d'inns mise duitse
"Tcím. Tcím" arsa'n fear uasal "Tá duine gasta eighinteacht ar
an alean seo ar fad" ar seisean.
Chuir se bolsaine amach frid na ceithe h-árda ce bith bhí
gadaidheacht mur ngoidfead se'n braithlin bhí faoi-san agus a bhean
roimhe seachtmhain o'n lá sin go mbéadh a chionn aigesan agus
chuir se scéala ionnsair Aogaire anntshearraid Dhuibh gurt
eisean a rabh se fagal an iomlain air
"Tá eagla orm" ar fhogaire an bhearraid Dhuibh" ar seisean "Go
gcaillfe mé'n cionn a heat seo
"Ma bíodh faic eagla ort" arsa'n gasur "Dheánfa mise sin go
h-an sásta duid"
B'fhíor é. An oiche arna mhárach
Subhal leat liomsa anocht" arsa'n gasur "Na rooilge"
Fuaidh se fhéin agus a mhaighistir na rooilge; thóg siad corp a bhí
ann ar mbéas siad nac rabh i bhfad curtha agus chuir isteach i malla i
acha tú liomsa" arsan
"Go bhfaghanuid seo achur na
seasamh i
"Rachaidh annte" arsa bhogaire an Bhearraid dhuibh
Shiubhal leófa chuir siad a chorp na sheasamh taobh amuigh
de'n fhuineoig agus dhá mhaide beaga leis.
mthigh thusa na bháile anois" arsa'n gasur "Agus dhéanfa me fhéir a
cuid eile de"
Fuair se craobhog mhór taobh amuigh de'n fhuinneog agus tuigh se
scríbeadh thuas ar a bhalla. Mhoithigh'n fear uasal e d'eirigh se a
a mbinn ins a leabaidh agus d'órc se amach. Tcí se'n t-aganach na
sheasamh taobh 'muigh de'n fhuinneoig. Bhuail se a uilinn ar a
bhean agus mhusgail se í
"Siad a t-óganach anois" ar seisean "Agus é dhul a theacht isteach
acht cuirfidh mise deireadh lena chuid diabhlaidheacht"
D'imthigh se fa choinne a ghunna agus scaoil se amach leis an fear abh
na sheasamh taobh amuigh de'n fhuinneoig agus leag
"Tá se marbh agat anois" arsa'n bhean "agus goide dhéanfas tú leis"
"Cuirfidh mise deis air" ar seisean "Ar ball"
"Tharrain air a chuid bríste"
"Cuirfidh me airte a'n teach e" ar seisean "Go bhfagha me fáill a chur"
B'fhíor é. Seo amach é agus bhí'n créatúir na luigheag bun a bhalla
marbh. Chaith ar a dhruinn e go gcuirfead se giota an siubhal ó'n
teach e.
Ba mhaith a mhaise seo do'n ghasur seo isteach e nuair a fuaidh
an fear
"Tá se
eile go bhfagh se bás amach. Luigh siar" ar seisean "Nó tá mise
chor a bheith fhaithte. Tá se sioc"
Thoisigh se dá brughadh síar ins an áit a rabh se teith agus ag
tabhairt amach na braithine. Nuair a mheas se go rabh'n braithin
uilig aige
"Racha me amach anois" ar seisean "Go gcuirfe megiota eile
Thug leis a braithlin agus bhain a baile amach.
Ní rabh ann acht go díreach go rabh se tamallt beag ar shiubhal
nuair seo isteach a fear uasal agus é choir a bheith fhaithte.
fuigh siar" ar seisean "Nó ta mise chor a bheith fhaithte"
"Ní thig leat a bheith fhaithte" ar sise "Nó níl tú acht inidhiaidh
dhul amach"
"Ó mar suid agus mar seo" ar seisean "Cuirfidh me geall go bhfuil a
braithlin ar shiubhal
D'óirc agus bhí'n braithlin ar shiubhal
"Na bac leis" ar seisean "Béidh geall air go gcuirfe mise teac air" ar
seisean "Nach mbíonn se ábalta a dhéanamh"
Lár na bhárach fua se fhad le bhogaire an bhearraid thuibh
arais agus dubhairt leis mur ngoidfead se'n butais óir agus an bhutair
airgid bhí thíos sa t-sellar go mbéadh a chionn aigesan.
Nuair a h-innseadh do'n gasur goide mar bhí
"Bhul caithfe tú fhein a dhul anocht" arsa'n gasur Fuaidh'nnse
aréir"
B'fo
gaire an Bhearraid Dhuibh leis dréimire a bhí deánta de rpa
age fa choinne gaduidheacht agus thug se leis rap eile fachoinne
duine acu dul isteach. Fuaidh siad thart i gcul na cuirte nuair a
d'eirigh se an trath"
"Anois" arsa bogaire an bhearraid dhuibh leis a ghasur "ag abh
thusa isteach ar an fhuinneog seo ta tú beag agus seo malla agat"
ar seisean "Agus nuair a bhéas se líonta" ar seisean "Tarraga róg
ag bhéurfa mise amach é agus cuirfidh me'n rópa isteach arais fa do
chainne sa"
Bhór é. Fuaidh'n gasur isteach agus nuair a bhí malla an óir lionta
aige tharraing se'n sreagan agus thug a fear a bhí muigh amach Le
a mhoithigh a fear uasal a tarman agus thóg se'n callan agus b'eigead
do gaise an tharraid. Dhuibh teicheadh agus mále an ois ar a
dhruinn. Bhí'n gasur istuigh ins a t-sellar agus ní rabh se abalta
fhághail amach. Dóirc se thart achan uileáit agus ní rabh bealach
aigh fhághail ar shiubha ar dhoigh ar bith. Bhí craiceann nó
beath eallaigh ann i gcoirneal a bhithear indhiaidh fheannach
smaotigh'n gasur as m b'feidir da luighead se faoi go rachadh
an toirmthart. D'eirigh'n cuartu agus d'eirigh 'na searbhontair
Thoisigh deireadh chuartu. Ní rabh dul a gauir fhághail
thíos ná thuas. Dubhairt a fear uasal sa deireadh go
gcaithfead se gurb é'n diabha
Nuair a mhoithigh
fhéin agus leig an
gacur iomradh ar seo ch
rabh fa'n teach
háin as fhí
"Níos as a t-cellarr leis agus amach ar a daras agus é bualadh adhair
thall is i bhfus ar na ballai. Nuair a fuair seisean amach thug se
dó na bonnai e a tarraingt ar a bháile. Nuair a bhí se leath
bealaigh tarraint ar a bhaile d'óirc se suas i bpíosa bear
coilleadh bhí ann 'náit a rabh aró beag a mbiti ag cur isteach
caora ann. Thenaic seaolus amach ar an fhuinneóig suas
leis go bhfeicfead se goide'n seórt daoini atá annseo. Shiubhal
se leis go for-mhochtaidhe agus d'óirc se isteach. Cé bhí annsin acht
Thogaire an Bhearraid Dhuibh agus é cunntas míala an oir na shuidh
a lár an ulair. D'imthigh'n gasur agus fuair se craobhogmhór
thorigh se scribeadh ar an fhuinneog taobh amuigh agus a buirfigh"
Shil thair a bhearraid Dhuibh gurbé'n t-arm abhí ann a
cuireadh na dhiaidh fhéin. D'imthigh agus d'fag malla an óir annseo
Nuair a fuair a gasur ar shiubhal e seo isteach e agus chruinnigh
suas a chuid oir agus thug leis a malla. Nuair a bhí se dul
cómhgarach ag an baile dharr leis fhéin ní theiseana se seo a
char ar bith; béidh se aige dó fhéin Chuir se i bhfolach e.
Thenaic isteach agus bhí bogaire an thearraid. Dhuibh uidhiaidh
dul i luighe.
"Tcím" arsa'n gasur "gur mhaith a comraduidhe thusa. Nuair a
chuir mise amach a t-ór agat mitheacht agus m'fhágal
"Ó ní ral
sa air a
bige
dhuibh"
"Nó tha
dul leat níos mó ag deánamh dadaidh
Bhíl coimhead fan baile" arsa'n maighistir "Agus racha me fhéin
m achan seórt teachtaireacht"
B'fhíor é. Bhí lithghair a tsaoghail ar a chaillighe nuair a
fagadh duine istigh aici le coinneall cuideachta leithi.
Nuair a bhí'n lá agus a bhlíain istuigh
"Silim" arsa'n gasur "Go mbéidh mise tarraint na bhéile"
"Thug a maighistir na pigneacha beaga tuarradaill dó agus d'fag slán agus
leannacht aige
Shiubhal leis agus thug leis mala an óir bhí i dtaiscidh aige go rabh
teacht a lae lá'r na bhárach ann. Bhuail se'n daras ag a thair
ag na mhathair "Ó bhí luthfhair romhe bhí íontach na shíl siad
na bheicfead siad go brath e. D'fag se mála an oir i dtaiscidh agus
ubhairt leis a tseanduine agus leis a chailligh go rachad se luigh
go gcodhlochad se nail. Fuaidh se i luighe. Fuaidhinn chailleach
orc fa'n mhála agus fa'n lán a bhí leis. Thenaic sí ar mhála an óir agus chan
sí íontas mhór ann oisead a bheith leis agus gan é ar shiubhal
acht lá agus blíadhain. Lá'r na bhárach nuair a d'eirigh sé
Thaiscidh" arsa'n mháthair "Thaiseidh ca h-áit a rabh tú nuair
atá leitheid óirc óir leat"
"Tá" arsa'n gasur Bhí me ar fastodh ag bogaire an Bhearraidh
Dhuibh a gadaidhe is fearr istuigh m'Éirinn agus a rud a
shárrachfas ormsa feasta ní fhéadann a darna duine fiachailt
leis"
Racha me síos" arsa'n seanduine "Go dtabharfa me na pigeachainn
do'n tighearna"
"Na spárail e" arsa'n gasur.
Fuaidh'n seanduine ionnsair a tighearna agus d'fiaffruigh se doin
tighearna goide méid cíosannaí bhí le fághail aige
"Ó Bheul rinn me tearnnai leat" arsa'n tíghearna "Go nglacfainn
chíng phuntai uait e"
"Come. Come" arsa'n seanduine "Inns damhsa ce mhéud ata agat le
fághail. D'earr mómhac ormsa thú glanadh go dtí'n lá
Thoisigh'n tíghearna a mharcaillt a cribhineacht agus dhíol a
seanduine amach a pighinn beag agus a pighinn mhór leis.
"Chéud lá bhéas me'n bealach racha me isteach go dtí go mbéidh
tumallt cómhraidh leis"
B'fhíor é. Seachtmhain an lá sin bhí'n tigheana agus a chuid sealgaras
dul thart a croc. Rinn se amach go rachad se órc ar agasur seo
a ghlan suas a chíos. Fuaidh se un cómhráidh leis a ghasur
"Goide cineal áite ar thuit tú isteach ann" arsa'n toighearna Nuair
a chathruigh tú oiread airgid in am cómh gairid"
"Bhí me ar fastodh ag hogaire an bhearana dhuibh" arsa'n
gadaidhe "A gaduidhe isfearr in Eirinn"
"Ó tcí" arsa'n tighearna "Is minic a chuala me iomradh a
agus tado ghraile foghluimighthe duitse feasta" ar seisean
"Tá" arsa'n stocach "An rud a shárochas ormsa níl graihe ag an
duine eile fiachailt leis"
diobha dtugad se'n Cairdheas tríost air choinnigh se
maran de chuid páisdin ghabha le baisteadh agus béinn caraid
a b'fearr a bhí aige é. Bhuail se'n daras
"Cé sin atá ag an daras" arsa'n Cairdheas críosta?
"Mise'n gabha" arsa'n fear a bhí 'muigh. "Eirigh go gasta agus fasead
a daras náta se siose go cruaidh"
D'eirigh' Cairdheas críosta; d'áscal se'n daras agus bos se solus
Tharrain a gabha 'mach buideal agus thug se ar a táirdheas tríosta
trí ghloine ól gan stapadh. Bhí siad a cómhradh agus chaith siad
a phíopa
"Bhfuil dadaidh cearr" arsan Cairdheas Críosta "Nuair atá tú ar
do chois fa'n am seo d'oiche na bhfuil dadaidh ar do bhean?
"Maise níl" arsa'n gabha "Ataghadh Dhía dadai ar an
cheachtar againn ach tá scéal beag cráidhte agam le h-innse
duit agus t'eagla orm" ar seisean "Go mbéidh se na droch scéal ach
tá fhios agam nach labharfaidh tusa air sean a bhí thíos
annseo" ar seisean "Indé bhí déanamh boc mór duith fhéin
ar seisean "Agus gan í ábalta. Thug sí cuireadh do'n curate
seo thoir a mhinisteir ar féusta beag agus mharbh sí beath
beag éanlaith ach ce bith anochain bhí air" ar seisean
"Factadh e le crámh beag de'n fheóil agus tá eagla mór orm go
gcrochfar sinn ar mbéirt ma eirigheann a scéala amach fhí
mé am"
idh leatsa" ar seisean leis a Cairdheas
dtise
"Críosta"
acht a dheánamh damh
a fheann a cómhradh Chuir nighean a ríogh er doigheorrú
ins an fháinne deas a bhí ar a méar. Níl doigh a dtionntochadhna
péarlai bhí breacuighthe ar an fháinne nach dtugadh siadaolus
ar leith"
Fug damhsa sin" arsa nighean a ríogh "Go mbéidh tú ag imtheacht
agus bheirfa mise e seo duitse"
B'fhíor é Rinn siad molart fáinni agus thenaic se un am luigheachainn
cuireadh an dá ghiorsaigh 'un tseana mhór na luighe agus fuaidh an
sean-bheire go parlour eighinteacht eile.
Lár na bhárach
"Silim" arsa'n cailin coimthigheach "Go racha me go Doire indiu.
acht béidh mearais anocht"
"Seacht na h-oiche bhí nighean a ríogh ag coimhead amuigh"
fiachallt a bheicfead siad a teacht í. Thenaic an oiche agus ní thenaic
sí. Thenaic an oiche arna mhárach agus ní thenaic sí. Achan oiche
cionn seachtmhaine mar i gcéudhna boimhe leath bhliain ó'n lá sin
fuaidh ann stocach fhad leis a tíghearna arais agus d'fiaffruigh se dó an
rabh'n fáinne ag na nighean ar fad subhairt seiseango rabh agus
dubhairt a stocach nach rabh. Ar chomharthaidheacht nach bhfuil
chuir se a láimh ina phoca agus tharrain se amach a fáinne"
"Singo díreach a fear" arsa'n nighean "A bhí agamsa m'áit mo bhean
muinnteadha agus ní
"Ch agam go deo acht é"
Chuir siad ann"
ctei
"Bhí bainfhais acu mhais lá agus blíadhain agus b'fearr a lá daidheannach
nan chéud lá agus nuair a fuaidh an cuirm uilig go léir thart
fuaidhfear soir agus fear síos fear siar agus suas agus fagadh fear na
ar san eabar