Mode:
The Main Manuscript Collection, Volume 0169, Page 014

Archival Reference

The Main Manuscript Collection, Volume 0169, Page 014

Image and data © National Folklore Collection, UCD.

dúchas.ie

Transcript

AI
An earthair ocht agus an earthair faidhbhir
Bhí'n déarthair saidhbhir bhí se cómh saidhbhir agus nach
rabh fhios aige goide bhí dhath air. Bhí muileannaige ag
déanamh mine; bhí teach osta agus olachain aige agus os cionn achan
seóirt bhí stail coinnealla aige. Bhí grímach aige ag siubhal
léihe a coirigh agus a coinneall eagar uirthi achan uile
dhoigh a rabh taodal. Ní rabh teaghlach ar bith ag an dearthair
saidhbhir ach e fhéin is a bhean.
Bhí déarthair eile aige agus se'n t-ainm a bhí ar "A searthair
"Bocht. Bhí bean óg aige agus naoi gclaighe theughlach. Bhí na
páisdin fuair; bocht áraiteach gan earra gan eudach agus ní
rabh ann ach go rabh siad fhéan taobh istuigh dena balla
le boichtineacht.
"An taithi amháin cab fhluch thenaic fealar go dtí
geafta an dearthair shaidhbhir agus é díol greabhailighe paidrm
eochrachacha spanagai agus sciana agus maran eile ta mór le
h-ainniuighadh Cheannuigh siad beagan uadh agus annsin
d'iarr se loisdin go maidin. Dubhairt a caillireach rabh siad
a tabhairt loisdin do dhuine ar bith siubhail a
bhíodh ag dhul thart ach go rabh dearthair bocht thíos annseo"
ag an fear seo agus nar chuir se'n duine aríamh bocht amach.
Thug a pealar buidheachas duithe cionnus fághail amach
se h-áit a bhfuighead se loisdin. Ní rabh se ríamh roimhe
thart a chasan.
"Ar a dhul síos a bothar dó faoin teach d'eirigh muc mhór.
dhubh amach as cró agus obair cruaidh bhí aige e fhéin a shábhal
uirthi. Bhí lot mórbanabhan aici. Bhuail se'n daras ag an
déarthair bocht. D'eirigh'n dearthair bocht agus leig se is isteach
"Tá mise mo strainsear annseo" arsa'n pealar "Ba mhaith"
liom a dtugfa loisdin damh go maidin.
"Bheirfidh cinnte" arsa'n dearthair bocht "agusfáilte. Níl ar
gcuid bidh íontach fairsing" ar seisean "Ach mar sin fhéin
rannfamuid leatsa"
"Bhí go maith agus
rabh go h-ole. Shuidhe se fhéin 'sa dearthair
bocht thar
idh. Thuit na páisdh uilig na gcodhladh
thart fan
Gabhaigi sibhse luighe ar mbur leabaidh" arsa'n feadhar a
céird seo t-ugamsa" ar seisean "Caithfidh me dearcadh achan
oiche goide mar tá me dul ar aghaidh frid mo leabhar
Fua siad uilig a luighe. Nuair a mheas a fadhar go rabh siad
nagcodhladh chuir se síos teinidh mhaith agus pota mór uisce agus
amach ar a daras leis. Tugann se leisbata agus seo suas e an
bothar ag dul go teach an dearthair shaidhbhir go deacha
se go dtí cró na muice. Ní rabh eagla ar bith annsin air ripe
Fuaidh se 'steach nachró agus tharrain se dhá stramaid de'n
bhata uirthi; chuir anuas roomhe an botharí go dtena se
go dtí teach a dhéarthair bhocht. Fuair se greim ar shean
spaid. Bhuail se cuplastranaid sa chleigeann uirthi agus
mharbh se í. Nuair a bhí sí marbhaige bhí a t-uisch a
chuir sear a teinidh teith. Thaom se amach i dtuban e. Sit
se agus ghlan se í agus ghearr se suas í. D'órc se thart agus fuair se
báirrille; chaith searrainin salann uirthi istuigh sa
bhairille; chuir a dár ar a bhairrille agus fuaidh luighe
Nuair a d'eirigh a cailin a bhí i dteach a dearthair
shaidhbhir ar maidin ghleus sí bricfosta dobha Fuaidh sí
amach annsin na cró le cuid na muice agus ní rabh muc ar bith
a chró ná lorg ar bith le fághail de bhrigh gur chuir se
adh na
neachta mór
oiche. Thenaic sí isteach agus
d'innis
r shiubhal agus nach rabh
longar
chta. Bhí bean a
dearthair saidhbhir 'na bean íontach stuadha
"Gabh suas ar sise leis a dearthair saidhbhir "Ar ball go dtí os
cionn a toighe áit a dtugadh siad "Ard a chait air agus ce bith
áit a rabhthar a coir na muice aréir" ar sise "Shuidhe siad
go maidin agus níl a greim sneachta ar a teach nach bhfuil
léighta. Ní bhéidh moill ar bith ort a aithne" ar sise "Nuair a
dhearcfas tú thart
Fuaidh se suas agus d'órc se thart ar a tír uilig. Bhí seachta mór ar
achan teach ach teach a dearthair bhocht. Thenaic se 'nuas arais"
"Bhfaca tá dadaidh" arsa'n bhean
"Tá sneachta ar achan teach" ar seisean "Ach teach mo dhearthair
docht agus níor bhair se riamh duith "
"Le fios ná le h-amhras" arsa'n bhean "Tá cortha mór annsin" ar sise
"Agus cuir do mháthair isteach ann trathnóna agus fag bouster beag min
coirce ag na cionn agus ma bhíonn dadai dul fa'n teach ann" ar sise
"Cluinfidh sí é agus innis do do dhearthair bocht gur cuirm atá ag dul
a bheith agat agus go bhfuil tú réidhtuinntoighe"
Nuair a deirigh'n pealar ar maidin d'imthigh se leis fríd a bháile agus a
seisean leis a dearthair bhocht
"Ma thig se mall orm a gcoinneochaidh tú anocht me"?
"Coineachaidh agus go bhíain a nacht" arsa'n deathair bocht.
ist agus cluinfe tú. Tar
dh ceathar de chuid fear a dearthair
saidhbhir
ní glas ar dharas a córtha agus bhín air
laras bhí se ce
cruaidh"
a thenaic a pealar trathnóna chuir se órrn íontach sa chórtha
bhréugh bhí i dtaobh a toighe
"Ce h-áit a bhfuair sibh an córtha bréagh sin" ar seisean leis a
dearthair bhocht"
"Mo dhearthair saidhbhir atá thuas annseo" ar seisean "Tá páirtidh
le bheith aige de dhaoine ghalanta agus chuir se 'nuas as a chasan e
go dtéidhead deireadh thart"
"Tcím. Tcín" arsa'n pealar "Cuirige síos stiall de'n mhuic sin" ar
seisean "Crinnig fean agus na páisd' bhur caith"
Thoisigh na páisde bocht ag eirigh 'náirde agus ag gáiridh agus a
bréicfigh le eart luathair de bhrigh nach rabh fhios acu goide
rud muicfheal. Lós bean a toighe pasaid bréugh muicfheoladabh
uilig agus ghlac siad uilig go léir a saith. Na páisde bochta bhí gearr
ocras ortha agus indhiaidh a trathóna a fuair siad thenaic a codhladh
annsin orthu. Thuit siad uilig go leir thart leis a chodhladh
taobh thall de'n teinidh agus trasnan teinidh na luighe trasna chéile
achan doigh"
"Gabhaige sibhse luighe" arsa'n fealar "Tá agamsa ch-amharc frís
mo chuid leabharthai caithfidh me dearsadhachan oiche goide
mar tá me ag dul ar aghaidh"
Shuidhe se tamallt fada ag an teinidh go dtí gur mheas se go rabh
siad uilig na
righ se na sheasamh agus chuir se cluas
le taobh a
ár agus mhoithigh
na shearan
se duine
tharrain se air bocsa beag eoch racha. Thoisigh se fiachailt
na n-eochrach leis a ghlas go bhfuair se cionn sa deireadh a
d'fhoir dó sos se splista beag ar a teinidh; thóg se suas a
cheárr de'n chortha agus bhí'n tseanchailleach na luighe 's tuigh
sa chórtha agus í na codhladh. Dharr leis fhéin a aganaigh ta
tusa annsin agus tá deireadh rabhthar a cainnt air faoide
bhearrad. Tharrain se 'nall stol a bhí ann agus sheasuigh se a
a stol le taobh a chórtha. Thóg se sál a bhróige isteach
bhuail se'n cailleach sa sceadaman agus sul a bhfuair sí fáil
labhairt le scread a dhéanamh lion se a beal lán de'n mhinn
coirce go dtí gur chaill sí'n anal. Dhruid sé'n clár arais ar a
chórtha agus chuir se'n glas air mar bhí se agus fuaidh i luighe ar a
leabaidh.
Ar eirigh dobha ar maidin lá'r na bhárach bhí'n feadhar na chuidhe
a a chéud duine agus d'iarr se ar bean a toighe steall de'n mhuic
sin a chur síos"
Bhí na páisdí ag gáiridh agus ag eirigh 'náirde mar bhí 'ríamh
frid a teach le meart luthghair an áird a bhí acu ar a pealar
níor léigheadh 'riamh e fa na tráthannai maithe bhí se tabhairt
dobha ag iad na suidhe ar a ghlín suas ar a dhruim is achan
áit bhí siad thart fa dtaobh de uilig a tsaoghal chóirigh'n feall
air agus thu
bocsa agus d'imthigh leis mar rinne se'n lá roimhe
sin. A
dó teacht na h-oiche bhí'n dearthair bocht
ndeór ar a tóráid.
cuideadh liom ná tá mise gáireach acu. So fearr duit" ar seisean
dhul" ar seisean "Donnsair a churate agus a rait leis go bhfuil mise
dul a imtheacht as báile a saothru síos fa na bhosa agus gur mhaith
liom trifhe a bheith fa mo phocai agus d'iarr se orm a ráit libh a
dtigeadh leat cuig punta a thabhairt damh"
bhaise pleoid ort" arsa'n curate "Da bhfaghtha buachaill cruaith
gasta a shaothrochadh 'náit a tseanduine sin nach bhfuil
ábalta sud ná seo a dheanamh agus is mór atruaigh thú a bheith
ag dul amudha leis" ar seisean.
Ce h-uair atá se ag imtheacht arsan curate?
"Béidh se ag imtheacht imbárach" ar sise
"Bhéul bheurfa me cúig punta duit" arsa'n curate "Acht leigint damh
fannacht agat go dtigfidh se 'rais"
"Óghlac sí'n fhear ba mhó agus ba lugha a mhoithigh tú 'riamh.
"Cionnus go gcuirfead se a leihid síos duith agus níor labhair sí'n
darna focal ach a dhul amach ar an daras. Nuair a thenaic a gabh
teacht é bhí se 'muigh in a h-áiricis
"Goide dubhar se" arsa'n gabha"
"Ó bhfuil scéal a dheath ort" ar sise "Dubhart se" ar sise "Go
bhfannochad se ugam go dtiocfa arais agus go dtabharfad se cúig
punta damh agus ní h-é" ar sise "Nach bhfuil mise ag dul a dheanamh
"Na leig dadai ort fhéin" arsa'n gabha bhainfidh mise toit as ar sonn
an fhocal sin. Gabh ionnsair a darna fear arsa'n gabha "Go bhfeicsta
bhfuig tú cuig punta aige"
páisdi abhí ag an dearthair bocht Thug leis a chailleach ar a
dhruim agus níor stad se go rabh se sa mhuileann a bhí ag an
dearthair shaidhbhir; bhain a glas de'n daras agus d'fag a chailleach
na sheasamh eadar dhá chionn de na h-ursadacha móra a rabh
an mhinn choirce ionnt agus a láimh thíos go dtí'n gualainn a
gcionn acu. Dhruid a daras arais agus fuaidh síos arais agus fuaidh e
luighe i dteach a dearthair bhocht.
Ar theacht amach do fear a mhuilinn 'se'n chéud rud a thenaic se
nuair a d'ascal se dóras a mhuilinn a chailleach a chuir
siad a lá sin na seasamh ag taobh a bhairrille agus a láimh
thíos go dtí'n uilinn is a mhín. ó d'imthigh se 'steach a reathaidh
ag innse do'n dearthair saidhbhir go rabh a mháthair amuigh
annsin sa mhuilinn a thenaic an oiche a suathadh fríd a mhín
choirce
"Caithfidh rud eighinteacht a bheith cearr" arsa'n déarthair
saidhbhir "Nuair ata sí teacht arais"
"Níl dadai cearc" arsa'n bheann; bhí sí stuaidha
"Cuirigfaoi chuim a leat seo í" ar sise "Agus ní bhfuigh do
dhéarthair bocht ná a chuid pisdí dath a locht ar a mhinn
na innsigi do dhuine ar bith e" ar sise "Ach a dearthair bocht
agus a pealar
B'fhíor
ar a trathnóna sin bhí'n dearthair
brc
goide mar bhí agus tamuid ag dule"
Fuaidh a dearthair bocht agus a pedear suas 'na faire arais. Ní rabh
duine ar bith ann a rabh leath cómh h-usaideach leis a pedhar
cur síos teineadh gearradh totasca agus a rann párpai. Cuireadh
"Sasaid eile bainn an lá sin uirthi eadar cstai agus plainnceaid agus
bhí a truaigh ar a pealar a coimhead air ag dul faointalamh
Bhí se leófa na reilice agus ní rabh duine ar bith ann leath comh
h-uasaideach leis. Thenaic a sagart arais agus dubhairt se go
gcaithfead se go rabh rud eighinteacht cearr. Thenaic siad
leilig na bháile shuidhe a pealar i a dearthair bocht a cómhradh
tamallt
"Gabhaige sibhse luighe" arsa'n feala "Tá agam le h-amharc
orid mo chuid leabhar"
Nuair a mheas se go rabh siad na gcodhladh tugaidh se
leis airís a tsean-spad agus a malla agus fuaidh na reilice; thóg aníos
a chailleach arais agus bhain duith a baini agus chuir isteach sa
mbála. Fugaidh leis a mhála ar a dhruim agus a chailleadh agus bhan
aghlas de dharas teach an ósta. D'fag se'n cailleach ná seasamh
istuigh eadar dhá chionn de na h-ursadacha móra uisce
beatha, corn mór ina láimh da chuid agus buideal sa láimh eile
í cur amach ann uisce beatha as a bhuideal isteach is a
chorn. Chuir se'n gas ar dharas teach an osta agus shiubhal leis go
dtí teach a dearthair bocht agus fuaidh luighe.
Nuair a deirigh'n buachaill
ras."
chailleach na seasamh dubhal amach as buideal isteach se
chórn agus a t-uisce beatha dá dhortadh fa'n talamh "Mach a
reathaidh leis agus isteach ionnsair a déarthair shaidhbhir
"Ó mar siud agus mar seo" ar seisean "Tá rud mór cearr. Tá'n
chailleach istuigh i lár ann uisce beatha agam indiu agus ta
deireadh amudha aici na méid nach bhfuil salach tá se
dóirte"
"Ó na leigige dadaidh araibh fhéin" arsa bean a dearthair
saidhbhir "Cuirig faoi chuim í" ar sise "An heat seo arais agus ní
bhfuigh a dearthair bocht ná a bhean ná na fáisdi dhath a
locht ar ann uisce bheatha nuair nach gcluinfidh siad iomradh
air"
B'fhíor é. Nuair a thenaic a pedlar bhí a dearthair bocht ceathru
míle 'na airisis; buideal mór fada leis ó agus achan scairt cheóirt
aige
"Goide tá cearr" arsa'n calar?
"Cha dtig liom innse duit" arsa'n dearthair bocht acht d'fag
mo dhearthair saidhbhir oiread uisce beatha i bhfos agus far
tú fhéin agus me fhéin cionn blíana"
Dól a pealar dhá ghloine de gan stapadh go dtí go rabh se
bréagh greannair. Bhí siad a cómhrádh tamallt agus ní rabh
a bhfad go dtenaic cailin a dearthair shaidhbhir isteach
cárraidh ar a phealar dul suas na faine go bhfuighead siadsan
Chead
Fuaidh pealar suas agus ní rabh duine a bith fa'n teach leath
cómh h-usaideach leis tabhairt isteach uisce agus cur síos
teineadh ag gearradh tobaca agus a rann píopai. Nuair a
thenaic teacht a lae cuireadh pasaid céadhna an bhainin
fa dtaobh duith araiseadar plainnceaid agus cotai agus bhí truaigh ar
a pealar ag coimhead air ag dul faoin talamh. Shiubhal
leófa na reilice agus a pealarr leófa agus d'ascal an uaigh agus chuidigh
a coiri Rinn siad amach nach dtabharfad siad scéala ar
bith do'n tsagairt a heat seo go mbhéidir go rabh deireadh
thart agus shiubhal leofa lilig na bháile
Nuair a thenaic a pealar agus a dearthair bocht na bháile thenigh
an bheirt ag ól agus rinn a bhean suipear bréagh réidh dornande
bhunagai réughtha míne choire deanta aici agus pasaid bréugh
muicfheola. Bhí na páisdin bochta ag eirigh 'náirde agus ag cafaral
ag déanamh grinn frid a teach agus iad uilig cróchta thall agus i bhfos
as a pealar bhí'n oiread sin gionn agus áird acu air.
Bhí go maith agus ní rabh go h-ole nuair a fuaidh se cómhgarach ag
an meadhn oiche, d'iarr a pealar orthu dhul i luighe go rabh
aigesan órc fríd a chuid leabharthai. Nuair a mheas se go rabh siad
na gcodhladh tugaidh leis a mála arais agus a tsean-spaid agus amach ar a
daras leis. Níor siad se go rabh se sa rooilig agus thog se aníos a
chailleach; bhain duithe an bainin agus shuir a chailleach isteach sa
agus shiubhal leis. Ní
se go rabh se
mháta; chaith
ag teach a de
arais.
seall i bheic
eile aige agus glas ar a daras. Fuaidh a pealar fhad leis a daras
agus d'fiach a chuid eochracha go bhfuair se cionn a d'foir dó.
D'ascal a daras agus fuaidh isteach; chuir se'n chailleach suas a
mharcuigheacht ar a stail Cheanghal se thall agus bhfos í ins a
doigh nach rabh sí ábalta tuitin. Tugaidh leis amach a stail
a chailleach a marcuigheacht uirthi goir go dtí páirc mhór
bhí taobh thoir do'n teach os cionn a bhothair. Scaoil se 'steach
sa pháirc í agus ní rabh'n stail sin amuigh am ar bith nach
mbíodh'n duine a siubhal leis. Nuair a fuair sí 'mach leis an
aoibhneas a bhí uirthi fa choinne dul a reathaidh ar shiubhal
leithe méid a bhí ina crmha thart a páirc. Bhí fás do
crainn mhór árd thart fa'n páirc uilig a tsaoghal nach rabh
bealach aige teacht amach. Níl a léim a gcaithead sí nach
mbuaileadh sala na caillighe isteach sa dubhain í go dtí
go rabh sí cómh sáruighthe agus nach bhfuil annach go rabh sí
ábalta bogadh. Fuaidh'n pealar a luighe nuair a chuir se isteacht
na páirce ach ar maide'n lár na bhárach nuair a deirigh'n
groomach go gléusfhad se suas a bheath d'aseal seandaran
agus bhí'n beath ar shiubhal. D'imthigh se in toighe agus é ag bualadh a
dhá bhas ar a chéile.
"Ó tá rud mór cearr" ar seisean "Fa na toighthe seo. Tá mo stan
ar shiubhal anois agus níl fhios agam ca deacha se"
Thoisigh cuartú"
fuair siad a stal istuigh.
mhóir a bhó ta
a rí choir
a chidheach ó oiche.
"Ó mar siud is mar seo" arsa'n dearthair saidhbhir ag leigeit"
buarfhach caoinnte as fhéin agus a tarraint na gruaige as a
chionn "Bhithear a cheilt seo fada go leor acht níl gair ann
feasta
Chuir se 'na bullsai amach frid na ceithre árda fa'n rud abhí
dul agus fa cómh minic agus d'eirigh'n cailleach agus cuireadh teachtaire
fa choinne an tsagart go dtí go socrochad seisean í. Bhí'n tús
mhór uilig go leir cruinn thart fa'n fháirc. Thenais a agart sa
deireadh agus e marcuigheacht ar chapall mhaith dhubh nta míor
fada glanceailte air. Bhí'n dearthair saidhbh roimhe agus dubhairt
leis a bhí se ábalta dadaidh a bhéanamh indigh a bith a
chailleach a chocrughadh sa chruth nach n-eireochad sí níos
mó"
'steach leis a tsagart agus isteach i mbun na páirce marcuigheacht
ar a chapall; tharraing suas go bárr na páirce áit a rabh'n
stuil agus a chailleach. Nuair a thenaic a stuil capaill a sagart a
teacht thoisigh'n screadach agus thoisigh'n rása agus na mudain agus a bhí ar
a chailligh ag teacht ar an suil ins na taobhannai "Níait beannuigheach
a dheárramh ar shiubhal leis a tsagart agus ar shiubhal leis a stuil in
a dhiaidh ach go díreach le cruaintearacht a fuair se amach a
a bhealach e fhéin agus a chapall
's a stuil a
cheasadh. Thonntuigh'n sa
idh se
giota beag aoir a bo
a cha
rach bhfeicfead duine nó Dia go brath arais eisean a teacht ina
leitheid do shiubhal.
D'eirigh'n gárda thart a méadh go dtí go bhfuair siad greim ar
a stuil; thug leófa arais í go dtí'n mainsear an áit a rabh sí
ceangailte; bhain anuas a chailleach; thug leófa í agus choirigh
suas airist í fa choinne faire úr nuadh a chur uirthi.
Thenaic a pealar trathnóna agus h-innseadh dó goide bhí dul i
bhí ionganteas a tsaoghail air goide bhí cearr
íonn cupla gloine uisce beatha damh" arsa seisean leisa
dearthair bhocht Go bhfaghamuid greim the" ar seisean "Agus
a dhul na faire"
híon agus rinn a bhean pasaid bréagh muicfheola réidh dobha uili
an tsaoghal. Bhí na fáisdí bochta ag eirigh m'áirde agus ag ceoil
le neart luathair fa'n tráth maith a bhí siad ag dul a
fhághaill.
"Nuair a bhí a saith ithte ólta uilig acu
"Silim" arsa'n pealar "Go rachamuid na faire tamallt"
Fuaidh siad na faire agus bhí íontas a tsaoghal ar a phealar
goide thiocfadh bheith cearr
"Tá" arsa bean a toighe "Níor caitheadh go leor a cheudamhair
léihi agus a caithfidhe ní bhéad sí ar a cois ar a doigh
Thioisigh stréinnseir ag cruinnin 'noir agus ag cruinn as achan
uile bea
fhaire agus connsair a torramh ach
rid rí dheachaidh tórramh
le scéall"
ar bith ariamh o shoin na reilice sin bhí leath fhein cómh
mór leis. Thenaic a sagart a leat sin agus choisrig se'n uaigh agus
chaith se na trí arachair deirdheannach na sluaiste uirthi
"Ma eirigheann sí 'rais" ar seisean "Níorcachaidh mise go
bráth fa dtaobh duithe níos mó"
"Suaith a guidheas tú sin" arsa'n podhar
"Nuair a bhí deireadh dul a scabadh, fuaidh a dearthair
saidhbhir suas i mullach claidhe agus scairt se amach le
uth árd acfhuinneach
Fear a bith a ghlacfadh as laimh a chailleach a choimhead
agus gan leigint duith eirigh níos mó go dtabharfad se leath a
rabh 'muigh agus istuigh de'n tsaoghal aige dó eadar toighthe agus
aoin agus duine ar bith" ar seisean "A bhfuil ag dul a facanna
láimh labharfad se 'mach anois"
"Níor labhar duine ar bith. Bhí deireadh dul a scabadh cuid
acu dul síar agus cuid acu dul soir achan áit a rabh báile
acu
"Goide siud a dubharse" arsa'n pedlar?
th-innseadh dó goide'n duais a bhí le fághail go rabh leath
a rabh 'muigh agus istuigh de thalamh agus da thoighthe agus de
airgead le fághail ag ce bith ghlacfadh asláimh e.
"Níl eagla ar bith ormsa" arsa'n fealar "Ma fhaghamsa lód
leamh maith a thabhairt"
níonadh sa rooilig agam agus a
lamh go eirigheann sí ann aise
chualaidh'n déarthair saidhbhir na focla seo adubhairt a pealar
Cuireadh scéal arbhomaite fa choinne an tsagart agus fa
choinne ceathrar fear a bhéadh ar a tsocrí. Scríobh siad
síos a margadh; agadh lód monadh ins a rooilic an oiche
sin agus thug a dearthair saidhbhir a claidheamh a bhí aige
fhéin dó. Bhí se nar agus síar agus anuas agus suas fan uaigh go dtí
gur ghlan a lá lár na bhárach. Bhí a teinidh caithteannais
agus thenaic se 'na bhaile ionnsair a dearthair bhocht agus d'innis
se dó gur shocruigh seisean a chailleach agus nach
bhfeicfidhe go bráth arais í.
"Ach leoga" ar seisean "Fuair me Luais maith de a thairbha
"Tá leath a bhfuil amuigh agus istuigh de'n tsaoghal ag an fear
seo thuas le fághail agam agus leath a chuid airgid agus mas
anían leatsa e" ar seisean leis a dearthair bhocht "Posfaidh
me do nighean" ar seisean "Nuair a thiocfas sí 'un aois agus
caithfimid ar saoghal i gcuideachta a chéile"
"Maith go leor" arsa'n déarthair bocht "Bhí'n t-ádh ort nuair a thenaic
tú" ar seisean "agus tá me "Túl go mbéidh an t-ádh ort anois
"Sé'n deireadh atá ar a scéal gurbé'n déarthair bocht a
dearthair saidhbhir agus a dearthair saidhbhir a dearthair bocht
sin mar bhí siad nuair a d'fag mise iad.
Transcribed using automated handwriting recognition technology as part of the Decoding Hidden Heritages project.