Na Trí Ceisteanna

bheith marbh. Do chuir a’ bithúna
sé do
crochadh, do chuir sé suas
fiteáin sis.]
deire ag
"do chuir a’ bithúnach úd suas" adeir sé, "na márnéal
aig tusa do mharbhú shar a gcuirfidís sa poll tu
ach do bhí Di", adeir sé, "id’ fhabhar-sa agus do shaor sé
thu agus chuir sé ’n-a gcroidhe tu chuir amach sa poll
'
an tu 'marbhú "anois" adeir sé dianfad-sa mar
athchuingí air teacht chun tusa do shaoradh agus do
fuaireas í, agus anois" adeir sé, "do dhíolas-sa do phág
leat-sa as do chúig phúinnt do dhíolais asam. Mo
slán anois" adeir sé, "agus mo bh’neacht agat agus pé fada
geór," adeir sé, "do mhairfir ar a’ saoghal so beidh na
seacht rath ort agus beidh saoghal maith agat ar a’
saoghal eile." Do chuaidh Dómhnall agus a bhean abhaile
lass
eadar go lán láidir,
ain, ná dómhnaicinn ó sí
siné
-sa agus má tá briag un
deire fithe
."
".
Do bhí tighearna t
annso fadó a n-ileán na
h-Éireann agus bhí sé go láidir tábhachtach agus do chómha
feirmeóin a n-aice leis agus bhí sé féin is a’ feire ge
meoir ana-mhuar lé ’n-a chéile, agus bhídís a’
taisteall an a chéile agus ní raibh ainní theastóch
ó’n dtíghearna talún ná gur ’n-a chómhairle do
chuireadh sé (é) bhí aon mhac amháin aige - age’n
bhfeirmeóir - agus adeir sé leis é 'chimeád an scoil agus
go bhfaigheadh sé féinig post do. Do chimeád sé
a
at
ar scoill é agus bhí sé eirighthe suas in’ fhear do ár
chuir sé ar scoil árd é agus ’sé an bheant do
a
thaidhbhnimh sé chuirfeadh sé roimis bheith ’n-a
dochtúin. Do bhí sé ábhalta ar na daoine
muara go léir do cheannach, agus ní raibh aon n
áit a n’iarrfadh sé an cheist ní h-eitófí
é. Dhin sé dochtúir de agus do bhí sé ’n-a
dhochtúir maith agus níl aon uair ná go dtugadh sé
sé cúrsa ar a’ dtighearna talún. Do bhí
mac ag an dtighearna talún agus do bhí sé ar
scoil, agus an diabhal as na scoluíocht go léir
go raibh sé in’ amadán dhall, ná fiadfí
aonní 'chuir ’n-a cheann agus do bhí iad ag an an
dtíghearna talún sa deine leis an ndochtúir, sé
neach
a ghéineacht agus ’fheabhas do bhí sé agus a’ ligheas a
cínn do bhí air
. "An diabhal", ar seir a’ tighearna talún,
go n-eireóidh sé in-áirde orm siúrálta
deimhinidhtheach agus gur fearra dhom é ’chuir chun
báis." Agus n’fheadair sé an t-saoghal bhra
nach connus a chuirfeadh sé chun báis é.
lá mar seo do chuímhnimh sé ar phleann agus do
chuir sé fios ain agus tháinig an dochtúir.
"Seadh ’nois" adeir sé leis an ndochtúir, "tá beag
láinín gaotha agam díot, agus mo thruagh mhuar
thu," a dúirt sé, "mar a bhfiadfair na gnótha so
do dhúnamh amach dom" adeir sé, "an lá so áirithe
chuirfidh mé fios ort, agus tar chúgham," a dúirt sé
"nó mar a dtagfair," adeir sé, "cuirfead-sa" adeir sé
gárda ad’ iarraidh." Do tháinig a’ dochtúir
abhaile go tig athar agus a mháthar agus d’aithnig
sé go maith ná raibh aon an-fhuadar fé’n
dtíghearna talún agus ’nis sé an scial d'á athair
Dá'r mhiad," adeir sé, "mar a dhin sé siúd dom."
"irsé, "agus mar a chaill sé liom," adeir sé, "tá iad.
e a’ teacht aige anois linn" adeir sé, "agus cuirfidh
an diabhal" adeir sé, "chun báis mé is buinnfidh
sé an ceann díom." "Dherú", a dúirt a máthair agus
athair, "nách fearra dhuit imtheacht ort agus teiche
led' anm bhuaidh," adúirt sí. "Ní imeoidh mé choidhche
mhuise" adeir sé, "seasóidh mé mo thriaill leis go
Do bhí aodhaire bó ’ca, agus mo ghroidhin a’ feartá
bocht ní raibh sé ró-ghiobánta ná ró-ghaile
a
chúiseach ná puínn léiginn ain. Cadé seo
ort" adúirt séileis an ndochtúir lá mar seo.
"Tá muise" adeir sé "a Sheáin, mo dhóithin orm, ce
dúirt sé, "a leithéid seo." "Nanm an fial", adubhairt a’
t-aodhaire, adeir sé, "ná din" adeir sé, "agus tabhair sé
dómh-sa do chulaith, agus an diabhal" adeir sé, "go
raghaidh mé a’ triall air." "Ó, mo thruagh mhuar
tu" a dúirt sé, cad do b’áil leat-sa a’ triall air
"Is cuma dhuit," adeir sé "buinnfidh mé triaill.
as, agus b’fhéidir" adeir sé, "ná feadaraís" adeir sé a
"nár chualaís riamh", adeir sé, "go mbeadh óinseach a
nó amadán" adeir sé, "giar go maith," An diabhallá
a
gur thoilig a’ dochtúir leis agus dhin sé suas
a’ t-amadán go breágh agus chuir sé culaith bhreágh
iadaig air agus bailbh sé leis agus ní stad sé riamh
is choidhche gur bhuinn sé amach an bithúnach, sé
ba dheargtha na fáiltí 'ge roimis a’ ndocha
do
thúir agus do shuíodar istig a seómra. "Seo agus
anois" adeir sé leis an ndochtúin, adeir sé, "níl aon a
gcannra", adeir sé, "ach an ainm atá ort-sa, adeir sé
go bhfuileann tú árd ghiar-chúiseach." "Dherú
atáim fairálta", adeir an dochtúir, "ach is geárr
le dul é is dócha," adeir sé. "Táim-se chun ceist
a chur chúghat anois" adeir sé, "agus mar a ndian-
fair amach dom é" adeir sé, "buinnfidh mé an
ceann díot. Ca bhfuil lár a’ domhain, "isé
D’eirig a’ t-amadán ’n-a shuidhe agus bhuail
sé a chos anuas ar lach a’ t-seómra.
"Tá lár a’ domhain annsan" adeir sé. "Ca
bhfios duit-se" adeir sé leis an ndochtúin, "a’
bhfuil sé annsann?" "Cuirfead-sa i n-úmhail
dhuit go bhfuill", adeir sé, "imthigh" adeir sé, "agus tómhais
a’ domhan ar fad," a deir sé ’n-a órdlaí agus nuair
a thagfair annso", a dúirt sé, "mar a’ bhfuil a
lán agat" adeir sé, "an ceann díom-sa." bheirimse
an diabhal gur mhachtnuigh an tíghearna talún
agus gur chuir sé a dhóithin de theasc chuige an
domhan go léir do thómhas ’n-a órdlaí agus stad
sé. "Seadh ’nois" adeir sé, "táim chun ceist eile
a chuir chúghat" adeir sé, "agus mar a réidhteóir a’ cheist
dom", adeir sé, "an ceann díot."
deire fitheáin sé)
tos
"Cadé an méid cárt sáile" adeir sé, "atá sé bhfainn
rrge mhuair?". "Ó," adeir sé, "sin cheist," adeir sé
réidteód-sa, trí cáint" adeir sé, "sáil atá sa
bhfairrge mhuair." "Connus a dhineann tú
amach" adeir sé leis an ndochtúir, "gur trí cáia
é?" "dianfaidh mé amach go maith é" adeir sé
"agus cuirfidh mé i n-úmhail duit-se gurbh eadh
stop na h-aon bhraon uisce" adeir sé, "tá a’
dul isteach sa bhfairrge mhuainn, slach agus
glan", arsé, "agus stop," adeir sé, "uisce na spéar-
ach" adeir sé, "agus nuair a bheidh siad san stopaidhthe
agat-sa," adeir sé, "cuirfead-sa i n-úmhail duit,
dúirt sé, "gur trí cáirt" adeir sé, "sáile atá sa bhfai-
rrge." An diabhal go raibh íos aige agus nách
misde dhuit reádh gur chuir sé teasc air.
Do bhuinn sé dhe a ratha agus dhírig sé ar bheith
a’ tósach a chínn. "Táim a’ taidhbhreamh," adeir sé
"agus a’ cuímhneamh agus n’fheadar," a deir sé, "cad tá
’gam ’á chuímhneamh." "Neosfad-sa san duit
amhuise" adúirt an t-amadán, "cad tá ’gat 'á
chuímhneamh. "Cheapann tú," a dúirt sé, "gurb é an
dochtúir atá a’ cainnt leat, agus ní h-é" adeir sé
"ach a’ t-amadán aodhaire ’tá aige." "Agus ana
sa an t-amadán?" adeir sé. "Is me go maith
amhuise" adeir sé. "Mhuise nár mhaith a’ t-adhbhar
agam", a deir sé, "dá dtagfadh a’ dochtúir! Tar
chúgham isteach" adeir sé, "sa t-seómra." Do tháinig
a’ t-amadán isteach agus ní mo
gur thug sé ól agus ithe dho agus
agus níor chuir sé aon cheist ó
túra.
deire fitheáin.
tos
de Mhuínntir Séaghdha gur Caitheadh
An san
tal
Do chómhnuig bean de mhuíntin Séaghdha ar lios
sonnall
A’ t
agus do bhí beirt ingean aici agus do
bhí a n-athair marbh. Do bhí sé de nós aca an
uair sin go mbídís a’ crotháil stocaí olna agus
a ndíol. Oidhche mar seo d’fhan sí dianach
ar a’ dtínnteán a chrutáil - duine dosna
h-ingheanacha. Chuaidh a máthair agus a drifúr
a chodla agus do bhí sí a’ críochnú’ an stoca.
do bhí lampa beag ar lasadh aici agus do bhí sé
a bhfiadnaise na teine aici ar a gclbhí agus
mac a mheadhon na h-oidhche do chualaidh sí
1) an clabhra mh maille slace.
an scne a
is anm nú lé n